Plashek: Propaganda kineze po intensifikohet në Ballkan

David Plashek është një analist kryesor i Programit të Kuq të organizatës joqeveritare Vlerat Evropiane ​​nga Praga. Ai është doktorant në Universitetin Charles në Pragë dhe një nga studiuesit e paktë që studion propagandën kineze në Evropë. Ballkani dhe Maqedonia e Veriut janë një objektiv interesant për këtë propagandë autoritare, transmeton Vërtetmatësi.

Shkruan: Goran Lefkov

Propaganda kineze kohët e fundit ka filluar të përhapet në Evropë përmes disa sferave të veprimtarisë. Diku shkon paralelisht ose kopjon taktikat e propagandës ruse, në disa vende instalon modelet dhe metodat e veta. Me fillimin e luftës në Ukrainë, ndikimi dhe nevoja e Kinës për Ballkanin po rritet. Ajo është e pranishme me investime në infrastrukturë pothuajse në të gjitha vendet e Ballkanit dhe për këtë arsye Vërtetmatës vendosi të intervistojë Plašek.

Cili është aktiviteti i propagandës kineze në Evropën Lindore dhe cilat janë specifikat e kësaj propagande në Maqedoninë e Veriut?

Maqedonia e Veriut, si Serbia dhe vendet e tjera në Ballkan, janë objektiva të mira për Kinën. Ata nuk janë në Bashkimin Evropian, por janë anëtarë të NATO-s (jo të gjithë janë anëtarë të NATO-s, për të shtuar: përveç Serbisë dhe Bosnjë-Hercegovinës) kështu që ata mund të ndjekin atë që NATO po bën këtu.

Propaganda kineze është e ndryshme në vende të ndryshme të Evropës Juglindore, por në përgjithësi kjo propagandë ka filluar të përhapet. Deri më tani, propaganda ruse ishte e fortë, derisa Kina po përpiqej të vendosej ekonomikisht. Ka shumë platforma të internetit dhe lajmeve ruse, por ende nuk ka një platformë të vetme kineze apo media kineze në Evropën Juglindore. Kina po mëson dhe po përpiqet të kopjojë propagandën ruse, por është larg instalimeve që kanë rusët në Evropë. Deri më tani nga sa mund të vërejmë, ka disa kompani çeke që bashkëpunojnë me kompanitë kineze, u dhanë biznese më të mëdha kompanive kineze, i zgjeruan dhe në momentin që u bënë të mëdha, filluan t’i bëjnë presion që të bëhen instrumentet e tyre dhe t’i bëjnë presion Qeverisë çeke në përmbushjen e interesave kineze. Ne kemi kompani të mëdha si PPF, të cilat kaluan në këtë rrugë dhe më vonë filluan të bëjnë presion ndaj Republikës Çeke dhe qeverive të tjera për t’i shërbyer interesave kineze.

Sa i ekspozuar është rajoni ndaj teknologjisë kineze të vëzhgimit me video?

Kjo çështje po merr gjithnjë e më shumë rëndësi. Vetëm një javë më parë, qeveria çeke i ndaloi punonjësit të përdorin rrjetin Tik Tok në telefonat e tyre dhe siç e di, kompanitë private gjithashtu i ndaluan punonjësit e tyre të përdorin Tik Tok në telefonat e tyre të punës. Ka diçka që qeveritë perëndimore kanë gjetur më shumë kërcënim nga Tik Tok sesa ne e dimë. Siç e dini, Komisioni Evropian gjithashtu ndaloi Tik Tok. Qeveria çeke ka përdorur teknologjinë dhe telefonat Huawei për disa kohë, por disa kohë më parë aparati i sigurisë kibernetike të Republikës Çeke e ndaloi Huawei si ofrues.

Sa të rrezikshme janë kreditë për ndërtimin e objekteve të infrastrukturës nga Kina? Cili është niveli i korrupsionit në këto projekte?

Korrupsioni është i pranishëm pothuajse në të gjitha projektet kineze në Ballkan. Në rajonin tonë, në Evropën Qendrore, nuk kemi ndërtime të projekteve infrastrukturore nga Kina, por kemi hyrjen e Huawei dhe kompanive të teknologjisë, sigurisht këtu ka qenë prezent edhe korrupsioni.

Deri në çfarë mase po përdoret Universiteti Kinez në Budapest për të përhapur propagandën e kuqe kineze?

Aktiviteti akademik kinez në Evropë është padyshim një problem. Sinqerisht mendoj se tani për tani propaganda e tyre nuk është aq e madhe. Një problem shumë më i madh është aksesi në aktivitetet shkencore të shkencëtarëve kinezë në universitetet evropiane. Ka shumë bashkëpunim mes shkencëtarëve kinezë dhe evropianë dhe problemi është se ata shkencëtarë kinezë po paguhen nga qeveria kineze për të bashkëpunuar me shkencëtarët evropianë. Institutet Konfuci te cilat janë falas, në Republikën Çeke, janë shumë më keq, sepse janë pjesë e universiteteve perëndimore çeke dhe sllovake edhe nëse paguhen nga Kina, punonjësit e tyre janë shtetas kinezë, të cilët duhet të ndjekin ligjet kineze. Këta punonjës i përdorin për spiunazh, por edhe për propagandë. Ata botojnë edhe librat komunistë kinezë etj. Këta punonjës kanë qasje në bazat e të dhënave të universiteteve evropiane dhe i shkarkojnë ato, ose mund t’i hakojnë këto baza më vonë. Kjo është një mënyrë që ata të marrin njohuri shumë më shpejt sesa thjesht ta krijojnë atë në Kinë, praktikisht ta vjedhin atë. Ata mund të përdorin universitetet hungareze si një derë të hapur për të hyrë në komunitetin akademik evropian dhe ky është tashmë një problem.

Shpërndarja e propagandës nga Universiteti në Budapest është më pak problem për mua sesa mundësia që ata ta përdorin këtë universitet për të hyrë në komunitetin akademik evropian dhe për të vjedhur njohuritë dhe arritjet e universiteteve dhe shkencëtarëve evropianë.

Deri ku është projekti kinez i infrastrukturës së “Rrugës së Mëndafshit” ?

Lufta në Ukrainë rrit rëndësinë e Ballkanit për këtë projekt. Më parë, linjat kryesore hekurudhore të këtij projekti nga Kina, përmes Rusisë, kalonin përmes Ukrainës. Tani kjo lëvizje është ndalur dhe kinezët kanë nevojë shumë më tepër për lidhjen përmes Ballkanit.

Një aspekt i dytë i luftës në Ukrainë është se kinezët po luajnë rolin e ndërmjetësve në luftën në Ukrainë, duke shpresuar të marrin pjesë në rindërtimin e saj më vonë.

OJQ-ja Safeguard Defenders nga Spanja ka raportuar se qeveria kineze ka hapur mbi 100 stacione policie të paligjshme jashtë Kinës. Gjysma e tyre janë në Evropë. Sa të rrezikshme janë këto stacione policie në tokën evropiane?

Unë e kam studiuar këtë problem për një kohë të gjatë. Vetëm në Gjermani kishte më shumë se 17 stacione policie, 2 ishin në Republikën Çeke, por kishte në të gjithë Evropën. Në Greqi mendoj se ka pasur 1-2. Ajo që është shqetësuese është se këto komisariate nuk ishin pjesë e ambasadave kineze në Evropë, por ishin në selitë e kompanive kineze dhe në shtëpitë e individëve në të gjithë Bashkimin Evropian. Kjo shkel të gjitha rregullat diplomatike. Organe dhe trupa të tilla duhet të jenë brenda ambasadave, jo në shtëpi private dhe selitë e kompanive. Ekziston një mënyrë e rregullt për ta zgjidhur këtë. Për shembull, nëse ka shumë turistë kinezë në Itali dhe qeveria kineze është e shqetësuar për sigurinë e tyre, ata mund t’u kërkojnë autoriteteve italiane që të kenë patrulla të përbashkëta me policinë italiane dhe kineze në vendet ku ekziston rreziku i prishjes së sigurisë së këtyre turistëve.

Këto stacione policie u organizuan dhe u krijuan nga provincat kineze. Dhe informacionet e para për aktivitetet e tyre i morëm nga faqet e internetit të këtyre krahinave. Kur i zbuluam, fillimisht shkruan se policët janë njerëzit që punojnë në këto stacione, më vonë autoritetet kineze i ndryshuan nga policë në asistentë dhe emra të ngjashëm për të njëjtët persona.

Mesazhi i këtyre komisariateve është se edhe nëse ikni nga Kina, krahu i Partisë Komuniste është i gjatë dhe arrin në mbarë botën dhe do t’ju gjejnë kudo që të ikni. Kemi shembuj ku këta policë kanë kërcënuar qytetarët kinezë në vendet perëndimore se nëse nuk kthehen në Kinë, diçka do të ndodhë me të dashurit e tyre në Kinë.

Ideja që një forcë e huaj policore është në territorin tuaj është befasuese, për të mos thënë e çmendur.

Më kujtohet një rast në Bukuresht, ku një turiste nga Kina u përdhunua dhe dikush i vodhi çantën. Ajo nuk e ka denoncuar rastin në policinë rumune, por ka shkuar në komisariatin kinez në Bukuresht. Policia kineze mori disi kamerën nga dyqani ku i vodhën çantën, gjeti hajdutin dhe ia doli t’i kthente çantën. Ata e postuan këtë në faqet e internetit kineze në gjuhën kineze. Kanë vepruar ilegalisht në Rumani, nuk kanë informuar policinë rumune, që është një ndërhyrje serioze në sovranitetin e Rumanisë.

Stacioni i policisë kineze në Pragë u mbyll një muaj më parë. Ministri i Punëve të Jashtme iu desh t’i dërgonte një notë ambasadorit kinez për të ndaluar këto aktivitete të paligjshme në territorin e Republikës Çeke.

Cili është rreziku që studentët e huaj që kanë përfunduar arsimin e lartë në Kinë të përdoren për të përhapur propagandën e Partisë Komuniste Kineze në Evropë?

Kemi raste në praktikën tonë që doktorantët në universitetet kineze kanë marrë bursa për të botuar disa punime shkencore të parëndësishme. Në fakt, me këto letra fshehin arsyen e vërtetë të marrjes së parave dhe marrëdhënien debitor-kreditor që u krijua nga ajo pagesë. Shumë studentë që studiojnë Kinën në universitetet perëndimore gjithashtu duhet të vizitojnë Kinën, ose të jetojnë atje, për të qenë të mirë në fushën e tyre. Kur shkojnë atje ose për të shkuar atje, duhet të autocensurohen, sepse autoritetet kineze nuk do t’i lejojnë të qëndrojnë në Kinë. Mund të presim që të njëjtët studentë t’i bashkohen makinerisë së propagandës kineze, në mënyrë që ata të avancojnë në profesionin e tyre dhe të ngrihen shkencërisht.

Ministria e Punëve të Jashtme Çeke lëshoi ​​gjithashtu një manual për studentët që duan të studiojnë në Kinë për situatën atje, veçanërisht për studentët e shkencave teknike dhe informacionit.

Cili është roli i influencerëve që përdorin video kanalin YouTube për të përhapur propagandën kineze?

Këto janë situata më të rralla në Evropën Juglindore. Nuk kam hasur ende në ndonjë kanal të tillë në Republikën Çeke, por propaganda kineze nuk është shumë e pranishme në YouTube. Në SHBA, ka shumë profile të tilla në YouTube, ku influencuesit, për shembull, mësojnë gjuhën kineze dhe përhapin propagandën kineze. Ata shpesh paguhen edhe nga qeveria kineze. Në Evropë, veçanërisht në Evropën Lindore, nuk është kështu. Ndoshta edhe për shkak të gjuhës që ne flasim, domethënë atyre u duhet më shumë kohë për të mësuar gjuhët sllave në mënyrë që të mund t’i mësojnë qytetarët tanë në gjuhën kineze.

Ajo që ndodh në Evropën Perëndimore është se kinezët paguajnë YouTuber të famshëm për të thënë diçka të mirë për Kinën ose për të bërë një shfaqje për Kinën. Këtë e kam hasur në studimet e mia.

Disklejmer i ri, baner, NED

Lajme të ngjashme

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button