Kundërspin: Spini rreth bukës duket “i shijshëm” si për partitë ashtu edhe për biznesin

“Vërtetmatësi” gjeti disa spinime nga partitë politike dhe një pjesë e komunitetit të biznesit për arsyet se pse nuk ka bukë të bardhë dhe gjysmë të bardhë në një pjesë të madhe të pikave të shitjes në vend, situatë kjo e krijuar pas vendimit të qeverisë për ngrirjen e çmimit të bukës në 33 denarë e sjellur me 28.02.2023, shkruan Vërtetëmatësi.

Pasi Qeveria, me propozim të Ministrisë së Ekonomisë, mori vendim për ngrirjen e çmimit të bukës së bardhë dhe gjysmë të bardhë në 33 denarë për peshën prej 450 gram, më 1, 2 dhe 3 mars, së paku në konsumin më të madh të tregut në Shkup, kjo dhe llojet e tjera të bukës me këtë çmim nuk u dërguan në tregje, dhe në të njëjtën kohë, një pjesë e partive politike dhe një pjesë e komunitetit të biznesit të përfshirë në prodhimin e bukës komunikuan me publikun me spine:

Spin1Kriminelët LDSM-së dhe BDI-së e kanë lënë popullin pa bukë. Me këtë qeverisje ka për tenderë dhe krime, por jo për bukë.

Qeveria nuk është në gjendje të rregullojë marrëdhëniet dhe krijon krizë dhe nuk mund të garantojë sigurinë në furnizimin me produkte bazë.

Me LDSM-në dhe BDI-në, vendi është kthyer në tranzicion, kur raftet e boshatisura dhe për ditë të tëra mungesë të qumështit, mishit dhe produkteve të tjera…

[Burimi: VMRO-DPMNE – Njoftim– data: 02.03.2023]

Kundërspin1: Sa i përket pretendimit të VMRO-DPMNE-së se LSDM-ja dhe BDI-ja e kanë lënë popullin pa bukë dhe se janë të paaftë për të rregulluar marrëdhëniet dhe për të krijuar krizë, se qeveria nuk mund të garantojë siguri në furnizimin me produkte bazë, pothuajse e gjitha është një e vërtetë e shtrembëruar, pra spin.

Është e vërtetë vetëm se kriza erdhi pas vendimit të Qeverisë më datë 28.02.2023 për kufizimin e çmimeve më të larta të shitjes së bukës së bardhë dhe gjysmë të bardhë. Por, VMRO-DPMNE harron se ky vendim është marrë me propozimin e Ministrisë së Ekonomisë, pas analizave të detajuara të tregut dhe pas dështimit për të respektuar marrëveshjen xhentëlmene ndërmjet dhomave të tregtisë dhe Qeverisë, kur qeveria solli një vendim për subvencionimin e çmimit të energjisë elektrike me të cilën një pjesë e kompanive, veçanërisht ato të industrisë ushqimore, paguanin çmim më të ulët se çmimi i tregut për blerjen e energjisë elektrike dhe morën përsipër uljen e çmimeve të produkteve të tyre.

Llogaritja është shpjeguar pak ditë para vendimit të Qeverisë nga ministri i ekonomisë Kreshnik Bekteshi:

Mendojmë se (33 denarë) është çmim i përshtatshëm dhe mund të pyesni cilindo prodhues të bukës nëse me atë çmim të miellit dhe shpenzimet aktuale, 450 gram bukë duhet të jenë më të shtrenjta se 32 denarë, duke përfshirë gjashtë denarë fitim që mbetet te bukëpjekësit. Pra, 32 denarë me diferencë fitimi prej gjashtë denarë nga ana e bukëpjekësve, pesë për qind diferencë nga tregtarët ose në pakicë dhe pesë për qind TVSH- tha Bekteshi.

Pas seancës së Qeverisë në konferencën për media të kryeministrit Dimitar Kovacevski dhe Kreshnik Bekteshi, Ministria në mënyrë grafike prezantoi analizën e Ministrisë:

Pamja e ekranit e paraqitjes grafike të analizës së autoriteteve

Prandaj, vendimi është marrë pikërisht për të rregulluar marrëdhëniet në këtë sektor, për të ndikuar në çmimet tepër të larta në treg dhe për të bërë përpjekje për të ndikuar në uljen e inflacionit në kushtet kur rregullat e krizës janë ende të vlefshme në vend, të paktën me furnizimin me energji.

Prandaj, faktikisht është e pavërtetë se Qeveria e ka shkaktuar krizën. Mungesa e bukës në treg është shkaktuar nga vendimi i Grupit të Industrisë së Mullistëve dhe Bukës në njërën nga dhomat e tregtisë, i cili një ditë para vendimit të Qeverisë më datë 28.02.2023 kërcënonte se nuk do të prodhonte dhe do të dorëzonte bukë 450 gram me çmim prej 33 denarë nëse Qeveria merr vendim të tillë. Prandaj, fajtor për krizën e ka një pjesë e komunitetit të biznesit, e jo qeveria e LSDM-së dhe BDI-së, dhe një pretendim i tillë i VMRO-DPMNE-së, por edhe i së Majtës përmes liderit të saj Dimitar Apasiev, është spin.

 VMRO – DPMNE nuk ka kërkuar asnjëherë çmim më të lartë

Spin 2: VMRO-DPMNE publikisht kërkon bukë më të shtrenjtë për qytetarët, LSDM nuk do ta lejojë

VMRO-DPMNE publikisht kërkoi bukë më të shtrenjtë për qytetarët dhe atë në kohë krize.

Pallati i Bardhë qëndroi në mbrojtje të fitimeve milionëshe, kundër mbrojtjes së standardeve të qytetarëve.

Edhe një herë u konfirmua se LSDM është në anën e qytetarëve duke e mbrojtur standardin e tyre.

[Burimi: LSDM – Njoftim, datë: 02.03.2022]

Kundërspin 2: Në të njëjtën kohë, LSDM-ja në pushtet lëshoi ​​dy njoftime lidhur me këtë krizë. Njëri është parimor dhe është në mbështetje të vendimit të Qeverisë së udhëhequr nga Dimitar Kovaçevski, i cili është edhe kryetar i LSDM-së:

Çmimi i bukës së bardhë dhe gjysmë të bardhë është ngrirë në 33 denarë, për të mbrojtur standardin e qytetarëve në kohë krize globale.

Me ndihmën e shtetit për rrymë, me çmimet aktuale të lëndëve të para, 450 gram bukë nuk duhet të shiten më shumë se 33 denarë, ku përfshihen 6 denarë si fitim që u mbetet bukëpjekësve…

Mirëpo, njoftimi i lëshuar para tij në orët e mëngjesit të datës 03.02.2023, i cili përsëritet më 03.03.2023 dhe në të cilin VMRO-DPMNE akuzohet se “kërkuan publikisht bukën e shtrenjtë për qytetarët dhe se në një kohë krize”, është një shtrembërim i së vërtetës apo spin.

Duke kërkuar në detaje reagimet e VMRO-DPMNE-së nga 1, 2 dhe 3 mars 2023, “Vërtetmatësi” nuk mund të gjejë një kërkesë kaq të drejtpërdrejtë të VMRO-DPMNE-së. Partia fajëson Qeverinë për krizën e bukës, por askund nuk ka kërkuar bukë më të shtrenjtë për qytetarët, por thekson se ata nga qeveria nuk dinë t’i rregullojnë marrëdhëniet dhe kështu kanë krijuar krizë.

Nuk do të thotë se VMRO-DPMNE kërkon çmim më të lartë, por mund të nënkuptojë se partia vlerëson se ka metoda apo politika të tjera për të siguruar qëllimin e dëshiruar – çmim të drejtë, e me këtë edhe inflacion më të ulët, të paktën në këtë segment. Nga këtu, LSDM i kthen fjalët dhe qëndrimet e shprehura nga VMRO-DPMNE. I vetmi përfaqësues i lartë që u shpreh kundër kufizimeve të çmimeve ishte Trajko Slavevski në një rubrikë të botuar më 1 mars 2023, por ai qëndrim nuk u komunikua si palë, por si mendim personal. Praktikisht, qëndrimin e partisë e ka sqaruar nënkryetarja e VMRO-DPMNE-së, Gordana Dimitrieska Kochovska, e cila thotë se ata si parti para një viti kanë propozuar masa që mendojnë se nuk do të çojnë në rritje të çmimeve, jo vetëm për bukë.

Përfaqësuedit e bizneseve kur njoftuan se nuk do ta shesin bukën me çmime të ngrira. Foto: screenshot

Kushtetuta dhe ekonomia e tregut nënkuptojnë një çmim falas të energjisë elektrike

Spin 3:  Vendimi ynë mbetet në fuqi. Buka nuk do të dërgohet sot në treg. Qeveria është në pritje të një vendimi pozitiv lidhur me kërkesat e bukëpjekësve. Ngrirja e çmimit bie ndesh me të drejtën kushtetuese për lirinë e tregut. Presim përkrahje nga industritë e tjera, nga të gjithë, sepse nëse kjo po ndodh me industrinë e furrës, mund t’u ndodhë edhe atyre, theksoi në një bisedë për MPB-në një përfaqësues nga Grupi i Industrisë së bukës.
             [Burimi: Telma TV/(online) – Përfaqësues biznesi, datë: 03.02.2023]

Kundërspin 3: Spin numër 3 u dorëzua nga një përfaqësues i paidentifikuar i Grupit të Industrisë së bukës dhe Pjekjes për MIA, dhe u transmetua këtu nëpërmjet Telma.

Në këtë spin, përfaqësuesi i grupit përkatës të biznesit i referohet Kushtetutës dhe thotë se ngrirja e çmimit bie ndesh me të drejtën kushtetuese për lirinë e tregut.

Liria e tregut dhe e asociimit është përcaktuar dy herë në Kushtetutën e RMV-së. Për herë të parë në Vlerat Themelore, në nenin 8, ku shprehet si vlerë themelore “liria e tregut dhe sipërmarrja”. Përmendja tjetër është në nenin 55, ku thuhet:

Liria e tregut dhe sipërmarrja është e garantuar. Republika u jep të gjithë subjekteve të tregut status juridik të barabartë. Republika merr masa kundër pozicionit monopolist dhe sjelljes monopoliste në treg. Liria e tregut dhe e sipërmarrjes mund të kufizohet me ligj vetëm për hir të mbrojtjes së Republikës, ruajtjes së natyrës, mjedisit apo shëndetit të njerëzve.

Ndaj, është e vërtetë që garantohet liria e tregut dhe sipërmarrjes, por është gjithashtu e vërtetë që shteti ka të drejtë të marrë masa kundër sjelljeve monopoliste. Dhe ishte pikërisht analiza e Ministrisë së Ekonomisë ajo që konstatoi qartë sjelljen monopoliste, para së gjithash, në tregun më të madh në Shkup, i cili sipas mediave furnizohet nga tre-katër prodhues të mëdhenj. Këtë posaçërisht e theksojmë për Shkupin, sepse lajmet që vijnë nga rajonet tjera në vend dalëngadalë tregojnë se vendimi i Qeverisë është i logjikshëm dhe se në rajonin lindor prodhuesit e kanë ulur çmimin e bukës tashmë më 2 mars 2023. Për këtë pohim pothuajse flasin lajmet e dy mediave SDK.mk dhe Telma.

Së fundi, shteti jo vetëm që i lejohet të marrë masa në një ekonomi tregu për të rregulluar anomalitë e tregut të lirë, siç është ngrirja e çmimeve – siç dëshmohet nga ekonomistët si Branimir Jovanović, ai gjithashtu merr masa për subvencionimin e çmimeve të energjisë në treg, si çmimet e gazit, naftës dhe derivateve të naftës, si dhe të energjisë elektrike. Dhe pikërisht ky ishte vendimi me të cilin nga 01.12. 2022 të lejojë disa nga subjektet ekonomike, ato nga të cilat varet ushqimi në vend, të subvencionojnë kostot e energjisë elektrike që të mos paguajnë më shumë se 80 euro për MWh. Por më pas, nga biznesi i fabrikave, si dhe nga bizneset e tjera ushqimore, nuk u referua vlera kushtetuese “liria e tregut dhe sipërmarrjes”, por para gjithë kohës, jo vetëm ata, të gjitha dhomat i bënë thirrje Qeverisë t’u sigurojë energji elektrike më të lirë. Dhe meqenëse është vërtetuar se në këmbim rreth 70 për qind e kompanive nuk kanë respektuar marrëveshjen  xhentëlmene për të ulur çmimet e produkteve të tyre ushqimore në përputhje me rrethanat,e njëjta Qeveri ka të drejtë të miratojë një masë për ngrirjen e çmimeve të një produkti të caktuar ushqimor jetik dhe dhe për mosrespektim të asaj mase ka të drejtë të marrë vendim për zbatimin e asaj mase, siç ka bërë mbrëmë vonë (02.02.) me detyrimin që ua ka caktuar tregtarëve dhe prodhuesve.

Prandaj referimi i prodhuesve ndaj kësaj vlere themelore nga Kushtetuta, në mbrojtje të vendimit për të mos furnizuar një pjesë të madhe të popullatës me një produkt bazë jetësor, mund të konsiderohet si spin.

Lajme të ngjashme

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button