Sonte luhet ndeshja Zvicër – Serbi

Sikurse në Botërorin 2018, katër vjet më parë në Rusi, Serbia dhe Zvicra në ora 20.00 luajnë sot përsëri kundër njëra-tjetrës. Në prag të ndeshjes ka pasur provokime politike. A do të jetë loja e qetë këtë herë?

Xherdan Shaqiri dhe Granit Xhaka, të dy me origjinë shqiptare nga Kosova, shënuan golat 2:1 dhe shënuan fitoren e Zvicrës. Ata i festuan golat e tyre me “Shqiponjën dykrenare”, simbol i përkatësisë etnike shqiptare. Tani serbët shkaktuan një skandal me një fotografi nacionaliste nga dhoma e tyre e zhveshjes, njofton DW.

Nga jashtë Shaqiri dhe Xhaka duken të relaksuar ndaj provokimit aktual. “Unë jam mjaft profesionist. Pavarësisht nëse luajmë kundër Kamerunit, Brazilit apo Serbisë. Është e njëjta lojë për mua,” tha Xhaka për DW.

Edhe Shaqiriu shpreh ngjashëm: “Ndeshja duhet luajtur në mënyrë sportive. Gjithçka tjetër nuk më intereson”. Një kërkesë drejtuar Federatës Zvicerane të Futbollit nëse kishte udhëzime të veçanta për ndeshjen e së premtes mbeti pa përgjigje.

Mesazh urrejtjeje

Të enjten e kaluar Serbia luajti kundër Brazilit. Humbja 2-0 e serbëve do të harrohet më shpejt se fotografia e bërë në dhomat e zhveshjes të ekipit serb, që më pas qarkulloi në internet. Në të shihet harta e shtetit të Kosovës mbuluar me ngjyrat e flamurit serb dhe fjalët “Kurrë mos u dorëzo”. Është shprehje e politikës serbe, e cila ende e konsideron Kosovën si krahinë të saj.

Këtë e dënoi ashpër Federata e Futbollit të Kosovës (FFK). “Menjëherë pasi pamë foton në dhomën e zhveshjes dhe mesazhin e urrejtjes dhe agresionit ndaj Kosovës, arritëm në përfundimin se kjo është në kundërshtim me kodin disiplinor të FIFA-s dhe në kundërshtim me vlerat që FIFA përfaqëson. Menjëherë i bëmë apel FIFA-s dhe kërkuam që të nisin hetime zyrtare kundër Federatës Serbe të Futbollit”, tha për DW sekretari i përgjithshëm i FFK-së, Taulant Hodaj. Si rezultat, FIFA hapi të premten e kaluar procedurat disiplinore kundër Federatës Serbe të Futbollit.

Tashmë pas duelit mes Zvicrës dhe Serbisë katër vite më parë në Rusi, ka pasur një hetim nga FIFA. Serbët jo vetëm që humbën ndeshjen çerekfinale për shkak të disfatës, por edhe u ndjenë të provokuar nga shprehja e gëzimit me shqiponjë të lojëtarëve fitues me origjinë kosovare. Ata pyetën se kundër kujt po luanin në të vërtetë, kundër Zvicrës apo kundër Shqipërisë? Në fund, të dyja skuadrat nuk u dënuan nga FIFA. por u gjobitën.

Marrëdhëniet mes serbëve, kosovarëve dhe shqiptarëve janë acaruar prej kohësh. Mizoritë humanitare të përkrahësve serbë të regjimit të Millosheviqit detyruan shumë shqiptarë të Kosovës të iknin në vitet 1990. Në vitin 1999 NATO më në fund ndërhyri dhe i dha fund kësaj padrejtësie. Republika e Kosovës shpalli pavarësinë nga Serbia në vitin 2008. Shumica e të gjitha shteteve e njohin këtë status, Serbia nuk e njeh. Edhe disa vende të tjera, përfshirë Rusinë – nuk e njohin gjithashtu.

Vala e refugjatëve si pasojë e luftës së Kosovës solli qindra mijëra vetë në Zvicër. Aty ata gjetën punë dhe një strehë të re. Shumë qëndruan dhe morën nënshtetësinë zvicerane. Megjithatë, ata nuk i harruan rrënjët e tyre si shqiptarë të Kosovës, zakonet dhe zakonet e tyre.

Zvicra me shanse më të mira

Serbia dhe Zvicra janë në Grupin G në Katar, së bashku me Brazilin dhe Kamerunin. Brazili kryeson grupin pas dy fitoreve, i ndjekur nga Zvicra, e cila me një fitore dhe një barazim ka një pikënisje më të mirë se Serbia, e cila ka vetëm një pikë deri tani. Pra, Serbisë i duhet të fitojë të premten për të mos dalë nga turneut, ndërsa Zvicrës i mjafton barazimi.

Presioni sportiv është i lartë tek pala serbe. Veç kësaj, skandali i flamurit dhe kujtimi ende i freskët i “gjestit të shqiponjës” e nxeh atmosferën. Federata Serbe e Futbollit nuk ka dashur të komentojë se si mund të ketë ndodhur fotografia e diskutueshme në dhomën e zhveshjes.

Nuk ka pasur shpjegim as nga lojtarët serbë. “Ne jemi këtu për të luajtur futboll dhe asgjë tjetër,” tha Marco Grujic, duke reaguar në një mënyrë stereotipike të ngjashme me shumë nga shokët e tij të skuadrës. “Nuk e di nga ka ardhur flamuri”, tha edhe shoku i tij i skuadrës Stefan Mitrovic.

Shoqata kosovare FFK u befasua: “Për shkak të rregulloreve jashtëzakonisht kufizuese të FIFA-s, qasja [në dhomën e zhveshjes] u lejohet vetëm futbollistëve dhe zyrtarëve, të të ashtuquajturit karton të kuq”, tha sekretari i përgjithshëm i FFK-së, Hodaj. Për incidente të këtij lloji, FIFA ka departamentin e vet ligjor dhe të përputhshmërisë, i cili, ndër të tjera, monitoron dhe vlerëson pajtueshmërinë me Statutet e FIFA-s. Megjithatë, nga ky komision nuk mund të priten vendime të shpejta. FIFA nuk bëri asnjë koment të mëtejshëm për rastin aktual.

Kontestojnë Kosovën

Kosova është anëtare e plotë e FIFA-s që nga 13 maji 2016. Diskutimet në atë kohë për pranimin e shtetit Kosovës ishin të dominuara fuqishëm politikisht. Anëtarësimi i jepte të drejtë Kosovës që të merrte pjesë në lojërat kualifikuese të Kupës së Botës për turneun në Rusi në viti 2018. Megjithatë presidenti rus Vladimir Putin paraprakisht e pati bërë të qartë se nuk do të kishte vizë hyrje për anëtarët e “krahinës serbe të Kosovës” dhe për rrjedhojë nuk do të kishte asnjë pjesëmarrje në turne.

Me këtë Putin nënvizoi aleancën politike mes dy shteteve Serbisë dhe Rusisë. Megjithatë për FIFA-n nuk kishte asnjë precedent dhe problem, sepse Kosova nuk arriti të kualifikohej në finale. Kosova nuk luan as në Katar. Megjithatë sipas Taluant Hodajt, një ankesë zyrtare ndaj serbëve është e mundur: “Meqenëse jemi anëtarë me të drejtë të plotë të FIFA-s, ne mund të protestojmë zyrtarisht kundër një sjelljeje të tillë dhe nuk duhet thjesht ta pranojmë atë”.