Shengeni nën kërcënim derisa Sllovenia pritet t’iu bashkohet shteteve që shqyrtojnë kontrollet kufitare

Vala e fundit e migracionit po shtyn disa vende të BE-së të rivendosin kontrollet kufitare, duke nxitur shtetet fqinje të bëjnë të njëjtën gjë, me Slloveninë që tani po shqyrton rikthimin e kontrolleve në vendkalimet jugore ndërsa Kroacia fqinje përgatitet për t’u bashkuar me zonën Shengen gjithnjë e më të kufizuar pa kufij të Evropës, transmeton Euractiv.

Sllovenia po përgatitet të rivendosë kontrollet kufitare policore pasi Kroacia t’i bashkohet zonës Shengen, nga frika se emigrantët e paligjshëm mund të ngecin në Slloveni për shkak të kontrolleve policore në Austri, tha të hënën Ministrja e Jashtme Tanja Fajon.

Kroacia parashikohet t’i bashkohet zonës pa kufij Shengen nga 1 janari 2023, në pritje të konfirmimit përfundimtar të liderëve të BE-së në dhjetor, duke e bërë kufirin e saj me Bosnjën dhe Serbinë kufirin e ri të jashtëm të Shengenit.

Zagrebi është përballur me akuza të vazhdueshme për dhunë në kufijtë e tij, me aktivistët e të drejtave të njeriut së fundmi javën e kaluar duke thënë se po vazhdojnë praktikat e paligjshme sipas ligjit ndërkombëtar.

Ndërsa Sllovenia paraprakisht ka thënë se vetë struktura e Shengenit ishte në rrezik për shkak të kontrolleve të policisë në kufijtë e brendshëm, si shembull janë kontrollet e policisë së Austrisë në kufirin e saj me Slloveninë që nga kriza e emigrantëve të vitit 2015, vendi tani është gati të shtojë kontrollet e saj.

“Sllovenia është e gatshme të vendosë kontrolle të brendshme ditët, javët apo muajt e ardhshëm, sa herë që të jetë e nevojshme”, tha Fajon pas seancës së Këshillit të Punëve të Jashtme të së hënës.

Të dhënat e fundit të Frontex tregojnë se numri i kalimeve të paligjshme të kufirit të jashtëm të BE-së në dhjetë muajt e parë të këtij viti është rritur me 73% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Rruga ballkanike, pjesë e së cilës është edhe Sllovenia, mbetet pika kryesore hyrëse.

Fajon tha se ajo u kishte thënë homologëve të saj të BE-së se duheshin vendosur rregulla të qarta brenda Shengenit dhe kontrollet e brendshme të frenoheshin kur ato nuk janë vërtet të nevojshme. Reforma, e cila ka vite që po punohet, më në fund duhet të ndodhë, përndryshe Shengeni do të jetë në rrezik serioz.

Sllovenia është e fundit nga vendet e vijës së parë në rrugën ballkanike që përballet me vendimin nëse do të mbyllë kufijtë për të frenuar migracionin pasi fqinjët e saj kanë bërë të njëjtën gjë.

Javën e kaluar, Sllovakia ushtroi presion mbi Republikën Çeke për të lehtësuar kontrollet kufitare që nga 29 shtatori në pikat hyrëse përgjatë kufirit 252 km për të penguar emigrantët të udhëtonin në këmbë ose të kontrabandoheshin me automjete.

Praga vendosi kontrollet pasi pa një rritje 12-fish, në 12,000, në numrin e ndalimeve të emigrantëve të paligjshëm deri më tani në vitin 2022,  shpesh duke shkaktuar vonesa me orë të tëra në trafik.

Këtë muaj, qeveria sllovake instaloi një kamp me 16 tenda në Kuty, një qytet kufitar, për të menaxhuar fluksin e emigrantëve që ndaloheshin nga kontrollet.

Ndërkohë, zërat në Sllovaki po bëjnë presion që qeveria në Bratislavë të ndjekë shembullin dhe të mbyllë kufijtë e saj me fqinjin jugor dhe anëtarin e Shengenit, Hungarinë.

“Ne duhet t’i kishim mbyllur kufijtë me Hungarinë shumë kohë më parë,” tha kryetari i Këshillit Kombëtar Boris Kollár, duke vënë në dukje se “këtu, emigrantët enden nëpër fusha si minjtë”.

Kryesisht kufiri i jashtëm i Shengenit midis Hungarisë anëtare të BE-së dhe Serbisë jo-anëtare është vendi ku shumë migrantë, shumica dërrmuese e të cilëve janë sirianë, që shkojnë kryesisht në Gjermani, kalojnë në bllok përpara se të kalojnë përmes Sllovakisë dhe Republikës Çeke, thonë autoritetet.