Kovaçevski: Që të kalojmë dimrin ESM duhet të rrisë prodhimin për 25 për qind, ‘TE-TO’ duhet të prodhojë dhe të shes energji firmave nën çmimet e bursave

Termocentralet e Maqedonisë së Veriut (ESM) kanë për detyrë të aktivizojnë të gjitha kapacitetet prodhuese dhe të prodhojnë 25 për qind më shumë energji elektrike se vitin e kaluar, në mënyrë që vendi të kapërcejë krizën energjetike. Gjithashtu, kompania private “TE-TO” duhet të përfshijë plotësisht kapacitetet e saj dhe të bëjë energji që do t’u shitet kompanive nën çmimet e bursës, të cilat tani janë shumë të larta dhe siç thonë kompanitë nuk mund t’i mbajnë, transmeton SDK.mk, përcjell Portalb.mk.

E gjithë Evropa aktualisht po përballet me mungesën e energjisë elektrike dhe një çmim të lartë të lëndëve të para për prodhim. Ka mungesë energjie në treg, gazi nuk disponohet për shkak të luftës në Ukrainë, dhe nafta është në sasi më të vogla, pasi përdoret më shumë për shkak të mungesës së gazit.

Maqedonia e Veriut, dhe jam i bindur se 99% e kësaj vlen edhe për Serbinë, Shqipërinë dhe vendet e tjera të rajonit, në mënyrë që të sigurojë energji elektrike me një çmim që qytetarët mund ta përballojnë, shteti do të subvencionon. Ne vetëm javën e kaluar, pra këtë javë që përfundon sot, i kemi transferuar 50 milionë euro ESM-së për të siguruar energji elektrike që është 80% e subvencionuar për qytetarët”, tha kryeministri Kovaçevski pas takimit të iniciativës Ballkani i Hapur në Beograd të premten.

Për të kaluar dimrin pa kufizime, Qeveria i dha detyrë ESM që të aktivizojë të gjitha objektet prodhuese që i ka, gjegjësisht REK Manastir duke mundësuar të gjitha njësitë, TC Negotinë, termocentralin e kogjenerimit “KOGEL” i cili ka kapacitet më të ulët dhe vënia në përdorim për bilancin energjetik të të gjithë hidropotencialeve.

“Hidropotencialet mund të përdoren si energji bazë, por në këtë moment është praktikisht e pamundur për shkak të periudhave të gjata të tharjes dhe uljes së kapacitetit të rezervuarëve në nivelin diku rreth 50%. Besoj se kjo vlen njëlloj për të gjitha vendet e rajonit. Në kushte të tilla, vënia në kapacitet e të gjithë termocentraleve që kemi, kërkon burime energjie me çmim më të lartë. Ato energji janë kryesisht nga importi, që do të thotë se qymyri më cilësor është në Shqipëri dhe Greqi, por edhe ai çmim është rritur për shkak të rritjes së të gjitha çmimeve. Nëse çmimi i qymyrit ishte 43 euro për ton, tani është 93 e mbi 93 euro. Rritje është shënuar edhe transporti për shkak të rritjes së çmimit të naftës dhe naftës. Kjo do të thotë se edhe prodhimi vendas është më i shtrenjtë. Por shteti po e bën dhe ESM-ja në vendin tonë ka për detyrë të rrisë 25% të prodhimit në krahasim me vitin e kaluar”, tha Kovaçevski.

Aktualisht në tregun e rregulluar në vendin tonë janë 72 mijë familje dhe konsumatorë të vegjël, të cilët marrin 80% të çmimit të subvencionuar të energjisë elektrike nga buxheti i shtetit. Në tregun e lirë janë rreth 1300 kompani private dhe 530 institucione që blejnë përmes tregtarëve të energjisë elektrike.

“Kërkesat e ekonomisë janë vënia në funksion e kapaciteteve private prodhuese të energjisë elektrike, pra burimet e rinovueshme të energjisë elektrike, kryesisht fotovoltaike dhe hidrocentrale të vogla dhe vënia në funksion e impiantit të kogjenerimit të gazit ‘TE-TO’, për t’u ofruar energji me çmimet e tregut të aksioneve në tregun e lirë në mënyrë që proceset e tyre të prodhimit dhe të shërbimit të mund ta përballojnë atë. Aktualisht Ministria e Ekonomisë, ESM dhe kolegë të tjerë nga dikasteri janë duke negociuar me pronarët që “TE-TO” të punojë nga fillimi i sezonit të ngrohjes deri më 31 mars. Nëse ka teprica në punën e saj, e cila ka një kapacitet prej gati 200 megavat, atëherë sigurisht që do t’ua ofrojmë fqinjëve tanë të parë, që janë Serbia, Shqipëria dhe të tjerët që do të kenë nevojë”, tha Kovaçevski.

Për të mundësuar funksionimin e “TE-TO”-s duhet gaz dhe Serbia aktualisht ka gaz, por nuk ka ndërlidhje dhe kjo është diçka që duhet bërë në afat të mesëm. Kryeministri Kovaçevski tha se në 30 vitet e fundit nuk është bërë interkoneksioni Greqi-Maqedoni që të mund të lidhet me terminalet GNL dhe kjo po bëhet edhe në afat të mesëm.

Për të përballuar krizën energjetike, Maqedonia do të kërkojë ndihmë edhe nga Bullgaria, e cila kufizohet me dy nga vendet e Ballkanit të Hapur dhe duhet të sigurohet funksionimi i qetë i ndërlidhjeve ndërkombëtare gjatë gjithë dimrit. Kovaçevski nesër do të vizitojë Bullgarinë pikërisht për këtë temë.