Auditimi: Vetëm për kamata dhe komisione janë dhënë 58 milionë euro, ndërsa rrugët dhe hekurudhat nuk janë askund
Të dhënat më katastrofike janë për autostradën Kërçovë-Ohër. Për këtë autostradë janë marrë hua 684,7 milionë dollarë, janë tërhequr 382,6 milionë dollarë, çka ka sjellë shpenzime të ndryshme, deri në 38,6 milionë dollarë, raporton SP, përcjell Portalb.mk.
Ka një ngecje dhe dinamikë të ngathët të zbatimit të projekteve strategjike të infrastrukturës dhe kostot e projekteve janë rritur për shkak të kostos më të lartë të ndërtimit se sa ishte planifikuar fillimisht, si dhe për shkak të kostove dytësore.
Ky është përfundimi i raportit të Entit Shtetëror për Auditim, i cili analizoi se si po shkojnë punët në disa projekte infrastrukturore, për t’iu përgjigjur pyetjes: “A realizohen në mënyrë efikase dhe ekonomike investimet publike që financohen me fondet e kredisë?”.
Auditorët kanë vënë nën vëzhgim 11 projekte dhe rezultati i analizës është katastrofik: Janë marrë kredi, janë shpenzuar 58 milionë euro vetëm për interesa, komisione dhe gjoba për fonde të pa tërhequra dhe rrugët nuk gjenden askund.
Të dhënat më katastrofike, siç pritej, janë për autostradën Kërçovë-Ohër. Për këtë autostradë janë dy kredi: një prej 505 milionë dollarësh dhe një prej 179,7 milionë dollarësh, ose gjithsej 684,7 milionë dollarë. Deri më tani janë tërhequr 382.6 milionë dollarë, të cilat kanë sjellë shpenzime të ndryshme deri në 38,6 milionë dollarë!
Programi për rrugët nacionale mbulon disa rrugë rrugore në vend dhe siç njofton Qeveria, zbatohet për të përmirësuar cilësinë e infrastrukturës rrugore në vend. Huaja e marrë për Programin është 180 milionë euro, nga të cilat 90,7 milionë janë tërhequr dhe kostot e bëra janë 7 milionë euro.
I treti nga 11 projektet “për nga pesha” është kredia prej 145 milionë euro për ndërtimin e një seksioni të ri dhe për rindërtimin e një seksioni të vjetër nga hekurudha Beljakovc deri në Kriva Pallankë, për të cilin janë marrë 145 milionë euro hua nga Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim dhe janë tërhequr vetëm 10 për qind e parave, gjegjësisht 1,45 milionë euro dhe me këtë janë bërë shpenzime të mëdha prej 6,4 milionë euro. Në sektorin bankar ka edhe komisione për fondet e pa tërhequra.
Auditori shtetëror ka shqyrtuar edhe dokumentacionin e projektit për këto projekte infrastrukturore. Vlera e përgjithshme e kontratave të ndërtimit ishte 209 milionë euro, por më pas kjo shumë u rrit për 40,6 milionë euro të tjera për shkak të njohjes së punëve shtesë dhe të paparashikuara.
Shumica e projekteve infrastrukturore realizohen përmes NP për rrugët shtetërore. Por auditori konstatoi se kjo kompani publike nuk ka para të mjaftueshme për realizimin e tyre.
“Me analizën e të hyrave të NP të rrugës shtetërore, konstatuam se të hyrat janë më të vogla se vlera e totalit të investimeve në nivel vjetor, me përjashtim të viteve 2020 dhe 2021, gjë që shkakton pasiguri në realizimin e investimeve në infrastrukturën rrugore”, thuhet në raportin e ESHA-së.
Por auditorët deklarojnë se dobësi nuk janë vetëm paratë por edhe dokumentacioni i projektit.
“Shumica e projekteve të realizuara nga NP për rrugët shtetërore kanë filluar në periudhën 2014-2016. Ato kanë një dinamikë të ngathët të realizimit, që ka të bëjë me dobësinë e zgjidhjeve teknike si pjesë e dokumentacionit të projektit, ndërprerjes së kontratave me kontraktuesit për arsye të ndryshme, fillimit të procedurave të arbitrazhit ndërkombëtar, pengesave administrative për fillimin e shpronësimeve, kuadrit kompleks ligjor. me disa institucione të përfshira për përcaktimin e kompensimit për shpronësim që bllokon zgjidhjen efikase të shpronësimit”, thonë auditorët.
Edhe projektet nëpërmjet NP Hekurudha – Infrastruktura janë ngecur sepse kompania nuk ka para.
“Projektet e NP HRMV Infrastruktura kanë filluar në periudhën 2012-2014 dhe janë në ngecje, nuk kanë përfunduar , ndërsa nga viti 2018-2019 shkalla e realizimit është mesatarisht vetëm 1 për qind në muaj dhe në vitin 2019 dhe 2020, marrëveshjet për Korridorin 8 dhe Korridorin 10 janë anuluar. Gjatë periudhës së auditimit kanë qenë në realizim e sipër vlerësimet për përzgjedhjen e kontraktuesve të rinj për korridoret 8 dhe 10”, njofton Enti Shtetëror i Auditimit.
Për shkak të dinamikës së ngathët të realizimit të projektit, ndryshimeve në dokumentacionin e projektit, anulimit të marrëveshjes së kredisë nga kreditori dhe financimit të mëtejmë të projektit, ekziston pasiguri për përfundimin e projektit për ndërtimin e Qendrës Klinike Rajonale të Shtipit.
