RMV, duhet ndërtuar kulturë për mbrojtjen e të dhënave personale dhe ekosistem digjital gjithëpërfshirës

Nuk mjafton vetëm ligj modern, por ne si qytetarë duhet të mbrojmë veten dhe privatësinë tonë dhe të mos publikojmë gjithçka, tha Elvis Ali nga Delegacioni i Bashkimit Evropian, në hapjen e projektit “Mbrojtja teknike dhe e integruar e të dhënave – ndërtimi i një ekosistemi digjital gjithëpërfshirës”, i cili nga sot me mbështetjen financiare të BE-së në vend zbatohet nga Fondacioni për Internet dhe Shoqëri” Metamorfozis” dhe Shoqata “Connect”, raporton Meta.mk, transmeton Portalb.mk.

Ali, gjithashtu shprehu shpresën se problemi me personelin e pamjaftueshëm të Agjencisë për mbrojtjen e të dhënave personale do të zgjidhet së shpejti, duke ritheksuar se në punën e saj në rrethana kaq të vështira, ndihmë vërtetë të madhe mund t’i japin edhe organizatat e shoqërisë civile.

Duke prezantuar aktivitetet në vijim, Vesna Radinovska, koordinatore e projektit në Fondacionin Metamorfozis tha se janë planifikuar një sërë aktivitetesh, në të cilat dominon edukimi i grupeve të veçanta, duke filluar nga institucionet, pastaj kontrolluesit e të dhënave personale, organizatat e shoqërisë civile dhe media. Para së gjithash, qëllimi kryesor është ngritja e vetëdijes së qytetarëve se si dhe çfarë të dhënash mund të ndahen, si të kërkojnë ndryshime apo fshirje të të dhënave të qytetarëve për të mbrojtur privatësinë dhe integritetin e tyre si një nga të drejtat themelore të njeriut.

Qëllimi kryesor i projektit është në fakt ndërtimi i një kulture të mbrojtjes së të dhënave personale dhe ndërgjegjësimit të publikut, theksoi ajo.

“Për të funksionuar si qenie njerëzore kemi situata kur duhet të ndajmë të dhëna personale dhe ndonjëherë nuk kemi zgjidhje, por duhet ta bëjmë për të marrë një shërbim, për të ushtruar një të drejtë apo për të komunikuar. Problemi nuk është kur ato të dhëna ruhen dhe përpunohen siç duhet, por kur bien në duar të gabuara, gjë që mund të ketë pasoja të mëdha për ne dhe shëndetin tonë fizik dhe mendor. Prandaj është më e rëndësishme të kuptojmë se, përveç instrumenteve ekzistuese, ne kemi kontrollin përfundimtar – duhet të kemi kujdes se çfarë publikojmë dhe çfarë ndajmë”, tha Radinovska.

Nikica Kusinikova nga shoqata “Konekt” tha se në kuadër të projektit do t’i përkushtohen edukimit më të madh të komunitetit të biznesit për respektimin e privatësisë dhe të dhënave personale të përdoruesve, sepse çdo ditë qytetarët janë të lidhur me kompani si ato në sektorin etelekomunikacionit, për shembull, të cilët përpunojnë të dhëna personale në baza ditore.

“Kjo temë është shumë e rëndësishme për kompanitë, të cilat duhet të jenë palë aktive. Nuk është në pyetje vetëm rregullorja, por edhe përgjegjësia e tyre për të respektuar të drejtat e njeriut të klientëve të tyre. Këtu janë edhe telekomunikacionet, energjia elektrike, uji, shërbimet bankare, gjëra që janë thelbësore dhe ku të dhënat personale përpunohen çdo ditë. Shërbimet dhe produktet e tyre duhet të kenë inkorporuar konceptin e të drejtave të njeriut, të mbrojtjes së të dhënave personale, që nga fillimi, në vend që të bëhen më vonë,” tha Kusinikova.

Ajo theksoi se “Koncepti” në punën e saj me kompanitë do të përfshijë temën e inteligjencës artificiale si një fenomen tashmë i pranishëm këtu dhe do të luajë një rol gjithnjë e më të madh në funksionimin e kompanive dhe përpunimin e të dhënave personale.

Duke shpjeguar punën e Agjencisë për mbrojtjen e të dhënave personale dhe zbatimin e ligjit të ri për mbrojtjen e të dhënave personale, i cili është në fuqi që nga gushti 2021 dhe është plotësisht në përputhje me ligjin e BE-së për mbrojtjen e të dhënave personale dhe privatësinë (GDPR), Emilia Ginoska nga Departamenti për bashkëpunim ndërkombëtar, këshillim dhe marrëdhënie me publikun, theksoi se në punën e tyre me qytetarët të cilët janë të interesuar për të drejtat e tyre apo parashtrojnë ankesa për raste të ndryshme, është interesant fakti se shumë nga ankesat kanë të bëjnë me kamerat e sigurisë.

“Ne në ueb-faqen tonë publikuam rregullore dhe sqarime të ndryshm, kështu që kemi publikuar edhe një rregullore për video-mbikqyrje. Nga të gjitha ankesat që marrim, 60 për qind janë për rrjetet sociale dhe pjesa tjetër për video-mbikqyrje në shtëpi. Qytetarët janë të interesuar për të drejtat e tyre dhe ne mundohemi t’i edukojmë dhe mbikëqyrim në rastet kur ka ankesa”, tha Ginoska.

Ajo shpjegoi se ligji i ri për të dhënat personale mbulon si temë më vete të dhënat personale të fëmijëve, e cila është veçanërisht e rëndësishme sepse, siç tha ajo, në rrjetet sociale janë vazhdimisht të pranishëm fëmijët e moshës 6-7 vjeç me moshë më të madhe deklaruar në mënyrë të rreme, ndërsa përveç shembujve klasikë të rrezikut, ata ndonjëherë mund shkaktojnë më shumë dëm kur bien nën ndikimin e mashtruesve.

“Kemi pasur edhe shembuj kur na kanë kontaktuar prindër, fëmijët e të cilëve në moshën 6-7 vjeç kanë rënë nën ndikimin e mashtruesve në rrjetet sociale, kështu që kanë ndarë të dhëna nga prindërit e tyre që mund të ndihmojnë në aksesin e të dhënave të tyre financiare apo edhe të dhënave financiare, për çka kanë pasur edhe dëme të drejtpërdrejta financiare”, shpjegoi ajo.

Ginoska theksoi se ueb-faqja e agjencisë përmban edhe një rubrikë të gjerë me pyetje dhe përgjigje ku qytetarët mund të informohen për mundësitë e tyre në mbrojtjen e të dhënave personale dhe kërkesat për fshirje apo ndryshim të të dhënave të tyre personale.

Në kuadër të projektit, në periudhën e ardhshme do të realizohen disa ngjarje me të cilat, përveç palëve të tjera të interesuara, qytetarët do të mund të informohen drejtpërdrejt për mbrojtjen e të dhënave të tyre personale, tha Mila Josifovska – Danilovska nga “Metamorfozis”, e cila moderoi sot panel diskutimin.

Ngjarja u zhvillua në Hotel Queens në Kapishtec, ndërsa mund të merrnin pjesë edhe qytetarë të interesuar për mbrojtjen e privatësisë.