RMV, deputetët ranë dakord të debatojnë për modelin zgjedhor
Propozimi për një model të ri për zgjedhjen e deputetëve, përkatësisht për një zonë zgjedhore, kaloi sot filtrin e parë në Komisionin kryesor parlamentar për Sistemin Politik dhe Marrëdhëniet midis bashkësive, transmeton 360 Shkallë.
Propozues të ndryshimeve në Kodin Zgjedhor, në fazën e parë të procedurës parlamentare, të dorëzuara rreth një vit më parë, janë një grup deputetësh nga partitë më të vogla: Pavle Trajanov nga LD, Maja Moraçanin nga RDM, Monika Zajkova dhe Bobi Mojsoski nga PLD, Ljupço Balkoski nga VMRO- PP, Panço Minov, i cili tani është në LSDM dhe opozitari Dimitar Apasiev dhe Borislav Krmov nga e Majta, si dhe ish-deputeti Miroslav Bogdanovski, i cili u zgjodh kandidat i RDM-së.
Propozimi parashikon që deputetët të zgjidhen sipas modelit proporcional pa prag zgjedhor dhe me modelin e Dontit të shpërndarjes së mandateve, në të cilin vendi do të ishte një zonë zgjedhore.
Siç shpjegoi Trajanov, në emër të propozuesve, ndryshimet do t’u mundësojnë partive më të vogla politike të “ushtrojnë të drejtën e tyre për përfaqësim”, dhe secili deputet të ketë peshë të njëjtë.
“Përbërja e Kuvendit do të jetë reflektim real i angazhimeve të qytetarëve, komunitetet më të vogla etnike do të përfaqësohen në Kuvend përmes përfshirjes së drejtpërdrejtë në procesin zgjedhor pa u përfshirë në koalicione me partitë kryesore politike”, tha Trajanov.
Ai pret që pas miratimit të nevojës për miratimin e ligjit, të vijojë debat publik me përfshirjen e të gjitha palëve, OJQ-ve, ekspertëve, BE-së dhe OSBE-së, në të cilin forca e argumenteve për nevojën për ndryshim koncepti aktual do të mbizotërojë.
“Është në interes të demokratizimit të vendit, por edhe të mbi 60 për qind të qytetarëve. Unë jam për ndërtimin e një konsensusi të bazuar në forcën e argumenteve dhe në fund përmes debatit publik dhe ndërhyrjeve të amendamenteve të mundshme të ndërtohet një shumicë dhe shumica e deputetëve të votojnë “po”. Është shumë e vështirë të arrihet një konsensus për këtë çështje, për të cilën disa nga partitë politike përmendin se ishte praktikë e mirë. Por deri më tani nuk besoj se ka pasur një konsensus. Kishte konsensus vetëm nga dy-tri parti politike dhe askush nuk u konsultua me partitë e tjera. Ne do të ndërtojmë konsensusin në parlament dhe nëse shumica ose më shumë se dy të tretat votojnë ‘po’, mendoj se nuk do të ketë asnjë pengesë që ky projektligj të kalojë”, tha Trajanov, sipas të cilit mbi 90 deputetë kanë mbështetur një zonë zgjedhore.
Zëvendëskoordinatorja e BDI-së, Vjollca Ademi, përcolli qëndrimin e partisë se një ligj kaq i rëndësishëm kërkon një konsensus më të gjerë, ndërpartiak dhe ndëretnik.
“Modeli zgjedhor na jep një pasqyrë të shoqërisë dhe ky aktuali me gjashtë zona e pasqyron më së miri këtë. Do të vazhdojmë me diskutime si BDI, por me argumente. Nuk mund të lejojmë një mazhoritarizëm të një partie politike mbi një tjetër. Ne jemi të hapur për negociata, por duhet të kemi një debat më të gjerë me argumente”, tha Ademi.
Koordinatori i opozitës VMRO-DPMNE, Nikolla Micevski, theksoi se partia në parim e përkrah projektligjin dhe duhet të vazhdojë diskutimi për këtë çështje për të dëgjuar të gjithë palët e interesuara në shoqëri.
“Ne mbështesim thelbësisht qëndrimin e një zone zgjedhore dhe në këtë fazë do të mbështesim këtë ligj për të vazhduar debatin për modelin zgjedhor dhe këtë temë jashtëzakonisht të rëndësishme në opinion, gjithçka me qëllim të zhvillimit të demokracisë dhe vazhdimit të procesit demokratik në vend”, tha Micevski, duke shpresuar se të njëjtën gjë do ta bëjnë edhe partitë e tjera në Kuvend dhe se zgjidhja ligjore nuk do të “ngecë” diku.
Snezhana Kalevska Vançeva nga LSDM-ja theksoi se ndryshimi i modelit zgjedhor nuk është diçka që ndodh shpesh dhe duhet të rrjedhë nga niveli i zhvillimit të demokracisë dhe nevojat që duhet të reflektojnë gjendjen në vend, si dhe diversitetin në shumë baza. LSDM-ja, shtoi ajo, si parti politike e promovon modelin zgjedhor me një zonë me program që nga viti 2016, por janë të vendosur që ndryshimi i modelit zgjedhor duhet të vijë përmes një konsensusi të gjerë dhe nuk pajtohet me Trajanovin se një konsensus i tillë nuk mund të arrihet.
“Të gjithë duhet të besojmë në modelin zgjedhor, nëse duam procese të vërteta demokratike dhe nëse nuk besojmë të gjithë në modelin zgjedhor, atëherë kemi problem. Nuk them se duhet pëlqim absolut, nuk ekziston, por duhet të kemi një marrëveshje më të gjerë për një çështje kaq vendimtare. Nëse ka një gjë që unë e mirëpres, është që më në fund të ketë një debat për modelin zgjedhor këtu, dhe jo mes disa liderëve të partive politike jashtë Parlamentit”, tha Kalevska Vançeva, duke theksuar se në këtë fazë e përkrah projektligjin.
Halil Snopçe nga Aleanca për Shqiptarët mendon se nevojitet ndryshim i modelit zgjedhor, por me futjen e tetë, në vend të gjashtë zonave ekzistuese, që sipas tij është në përputhje me Ligjin për Zhvillimin Rajonal dhe ndarje në tetë qarqe, ndërsa numri i deputetëve nuk do jetë fiks, por numri i tyre në çdo zonë zgjedhore do të përcaktohet sipas numrit të votuesve.
“Maqedonia është një vend multinacional dhe multikulturor dhe ne nuk do të donim të hynim në disa eksperimente me pasoja nga të cilat do të jetë e vështirë të dalim. Tetë zona është alternativa më e mirë për ne”, tha Snopçe.
Ndryshe, kohë më parë Pavle Trajanov, ua ka dorëzuar deputetëve propozim ndryshimet e Kodit Zgjedhor, me qëllim që të tregojnë qëndrimet dhe sugjerimet e tyre në lidhje me këto. Me propozim ligjin për ndryshim të Kodit Zgjedhor, propozohet që Maqedonia e Veriut të jetë një njësi zgjedhore, të mbetet model proporcional dhe pa prag zgjedhor. Llogaritja për zgjedhje të deputetëve të realizohet sipas sistemit të Dontit.
