Çfarë do të thotë “Z” dhe pse u bë simbol i luftës për Rusinë?

Analistët me burim të hapur dhe ekspertët ushtarakë vunë re për herë të parë shkronjën misterioze në formë ‘Z’ të pikturuar me dorë mbi tanket ruse dhe kamionët ushtarakë të grumbulluar në kufirin ukrainas më 19 shkurt, duke çuar në spekulime të përhapura midis ekspertëve perëndimorë se çfarë kuptimi kishte kjo shkronjë, shkruan “The Guardian”.

Me fillimin e pushtimit të Rusisë, u vunë re më shumë pajisje ushtarake me “Z-në”, si dhe shkronja të tjera, duke përfshirë O, X, A dhe V. Shkronjat që shiheshin në pajisje zakonisht kornizoheshin nga katrorë, trekëndësha dhe forma të tjera të pikturuara. Shkronja Z nuk ekziston në alfabetin cirilik rus. Teoria më e njohur e përdorur nga ekspertët ushtarakë për të shpjeguar shkronjat është se ato janë shkruar sipas zonave përkatëse ku zakonisht ndodhen trupat ruse, me Z-në potencialisht që qëndron për Zapad (perëndim), transmeton Politico.al.

Të tjerë besojnë se shkronjat janë vizatuar në një përpjekje për të shmangur zjarrin miqësor, ndërsa disa ekspertë ushtarakë rusë pro-Kremlinit kanë spekuluar se shkronja “Z” qëndron për emrin e presidentit ukrainas Volodymyr Zelenskiy dhe shkronja V për Vladimir Putin.

Vetë ministria ruse e mbrojtjes nuk ka komentuar asnjë nga teoritë, dhe në vend të kësaj postoi në kanalin e saj në Instagram se “Z” do të thoshte Za pobedu (“për fitore”) dhe V do të thoshte “fuqia e së vërtetës”.

Simboli ka pasur gjithashtu një ekspozim të kufizuar jashtë Rusisë. Të premten, mijëra serbë duke valëvitur flamujt rusë dhe duke mbajtur shkronjat “Z” marshuan nëpër Beograd drejt ambasadës ruse në një shfaqje të mbështetjes publike për Moskën pas pushtimit të saj në Ukrainë.

Dhe të shtunën, gjimnasti rus Ivan Kuliak mbajti simbolin “Z” teksa qëndronte pranë ukrainasit Kovtun Illia, fituesi i medaljes së artë në një ngjarje të Kupës së Botës të gjimnastikës në Doha.

Si ka reaguar shoqëria ruse ndaj “Z”?

Duke ecur nëpër Moskë, herë pas here vërehen makina me një “Z” të pikturuar. Influencuesit janë parë të veshur me simbolin dhe një hetim është nisur nga Federata Ndërkombëtare e Gjimnastikës pasi gjimnasti Ivan Kuliak u pa duke shfaqur simbolin. Produkte më këtë simbol janë shitur edhe nga kanali televiziv Rusia i mbështetur nga Kremlini sot. Grupe të ndryshme të rinjsh kanë bërë kërcime në rrjetin social TikTok, të gjithë të veshur me hoodie që kanë shkronjën”Z”.

Rusia ka një histori të promovimit të disa shenjave dhe simboleve për të mbledhur mbështetje për ushtrinë e saj. Gjatë aneksimit të Krimesë nga vendi, Rusia promovoi shumë përdorimin e shiritave me vija portokalli dhe të zeza të Shën Gjergjit. Shiriti tani gëzon një popullaritet të gjerë në Rusi si një mënyrë për të treguar mbështetjen publike për qeverinë dhe ushtrinë ruse. Megjithatë, disa rusë e kanë tallur “Z-në”. Gjatë mitingjeve mbarëkombëtare të së dielës kundër pushtimit të Putinit në Ukrainë, disa protestues u panë duke mbajtur tabela me fjalën Zachem (Për çfarë?). Rusët gjithashtu kanë hyrë në internet për të postuar meme të ndryshme që satirizojnë “Z-në”.

Si është bërë Z simboli i luftës në Rusi?

Në dy javët e fundit, Z ka kaluar nga një shenjë ushtarake në simbolin kryesor të mbështetjes publike për pushtimin e Rusisë në Ukrainë. Vetëm tre ditë pas pushtimit, rrjeti shtetëror RT i financuar nga Kremlini njoftoi në kanalet e tij të mediave sociale se po shiste mallra Z, duke përfshirë bluza dhe kapuç, për të treguar mbështetje për trupat ruse. Që atëherë, një numër i madh flashmobesh në të gjithë vendin janë organizuar nga autoritetet, në të cilat të rinjtë rusë shihen të veshur me një këmishë Z ndërsa shfaqin mbështetjen e tyre për luftën. Shkronja Z është pikturuar gjithashtu në blloqe të mëdha apartamentesh të epokës sovjetike dhe është postuar në tabelat e reklamave në rrugë.

Zyrtarët e etur për të treguar mbështetjen e tyre për luftën madje janë zotuar ta përfshijnë letrën në emrat e rajonit të tyre. Sergei Tsivilev, kreu i rajonit të Kemerovës, njoftoi se ai kishte vendosur të riemërtojë rajonin dhe të shtojë shkronjën Z ​​në rajon, i cili tani mund të renditet si KuZbass.

Fëmijët me sëmundje terminale në Rusi formojnë shkronjën “Z”

Një numër shkollash kanë postuar gjithashtu imazhe të fëmijëve që qëndrojnë në një formacion Z.  Vladimir Vavilov, kryetar i një shoqate bamirësie kundër kancerit që drejton një bujtinë në qytetin e Kazanit, organizoi fëmijët dhe nënat e tyre që të rreshtoheshin për të krijuar shkronjën “Z”. Shkronja Z është bërë një simbol propagandistik që tregon mbështetjen për presidentin rus Vladimir Putin dhe pushtimin e tij ushtarak të Ukrainës.

Fëmijët me sëmundje terminale (sëmundje për të cilat nuk ka shpresë) dhe ekipi i një shoqate bamirëse kundër kancerit në Rusi, i është bashkuar kësaj lëvizjeje. Vavilov postoi foton dhe një mbishkrim në faqen e internetit të bujtinës, sipas ‘The Daily Telegraph’.

“Pacientët tanë dhe i gjithë ekipi morën pjesë në të, rreth 60 persona në total,” citohet të ketë thënë ai, “njerëzit u rreshtuan në formën e shkronjës “Z”. Në dorën tonë të majtë mbajtëm fletëpalosje me flamujt e LPR, DPR, Rusisë dhe Tatarstanit dhe shtrënguam dorën e djathtë në grusht”.

LPR dhe DPR përfaqësojnë Republikën Popullore të Luhanskut dhe Republikën Popullore të Donetskut – rajone rebele të Ukrainës që zoti Putin i ka njohur si shtete të pavarura. Vavilov përdori një dron për të fotografuar simbolin dhe e postoi atë në faqen e internetit të bujtinës.