Prodhimi organik në rajonin e Ohrit në fillimet e tij

Vetëm dy fermerë në Ohër janë të certifikuar për prodhim organik dhe asnjë bletar nga ky rajon nuk i plotëson kërkesat. Përdorimi i pakontrolluar i pesticideve në qershor të këtij viti shkaktoi një murtajë të madhe të bletëve në fshatrat e Ohrit. Mungon edukimi dhe zbatimi i ligjeve. Komisioni Evropian vëren pak progres në fushën e zhvillimit rural, shkruan Vërtetmatësi.

Shkruan: Sonja Rillkovska

Vetëm dy fermerë në rajonin e Ohrit kanë certifikatë për prodhimtarinë organike. Njëri prej tyre është Akin Sezer, një fermer nga Turqia, i cili prej dhjetë vitesh jeton në Ohër.

Ka marrë certifikatë dhe është në fazën fillestare të përshtatjes me bujqësinë organike. Në kopshtin në “Andon Dukov” mbjell fidanë organikë me fara të sjella nga Turqia. Prodhon me sukses mijëra rrënjë angjinare, asparagus, patëllxhanë, speca, luleshtrydhe dhe perime dhe fruta të tjera. Ai thotë se nuk përdor pesticide dhe se në kopshtin e tij pjellor ka ekskluzivisht prodhim organik.

Fillova menjëherë mundësinë për produktet organike dhe tashmë kemi certifikimin në fazën e parë. Tani kemi dy vite rrugë, prodhimi organik duhet të mbahet sipas protokolleve të përcaktuara. Klientët duan të blejnë produkte organike, duan ushqim të shëndetshëm pa pesticide. Kemi klientë, kemi blerës të interesuar që duan të përdorin ushqim organik në Ohër”, tha Sezer për Vërtetmatësin.

Përshtatja me prodhimin organik është një proces shumë i gjatë dhe i kushtueshëm dhe fermerët nuk arrijnë të përdorin fondet nga programet IPARD, pasi siç thonë ata janë mjaft të ndërlikuara.

Unë nuk kam aplikuar për IPARD, ato programe janë të komplikuara për mua. Kërkohet të investoni nga xhepi juaj dhe pastaj pas një periudhe të caktuar prisni të merrni një rimbursim, i cili nuk është i sigurt se kur dhe nëse do t’i merrni, shton Sezer.

 Akin Sezer Foto: Vertetmatesi
Akin Sezer Foto: Vertetmatesi

NGA RAJONI I OHRIT NUK KA BLETARI QE PRODHON MJALT ORGANIK

Asnjë bletarë nga rajoni i Ohrit nuk prodhon mjaltë bio. Nga gjithsej 65 bletarë të regjistruar në “Shoqatën e Bletarëve Ohër”, asnjë nuk ka certifikatë për prodhimtari organike. Ata thonë se duan, por duhen shumë para për të ripërshtatur prodhimin.

Janë dy agjenci në vend që miratojnë prodhimin organik të mjaltit dhe bletarinë. Procedurat janë të komplikuara. Nuk ka sheqer organik, nuk ka ushqim organik, askush nuk i prodhon ato. Të gjitha pajisjet duhet të ndërrohen, që është një investim vërtet i madh, ka një periudhë për përshtatje disavjeçare, por investimi është i madh për buxhetin e bletarëve, thotë Toni Josifoski, kryetar i “Shoqatës së Bletarëve Ohër”

Ndonëse në programet IPARD për mbështetjen e bujqësisë dhe zhvillimit rural ka shumë fonde të pashfrytëzuara, bletarët thonë se nuk dinë t’i përdorin, madje shumica e tyre nuk i plotësojnë as kushtet.

Unë nuk njoh një bletarë që mund të plotësojë të gjitha kushtet në programet IPARD. Programi kombëtar i mbështetjes, i cili ishte i kufizuar në 1500 euro, mund të përdoret për investime të vogla dhe mbështetje për bujqësinë. Programet IPARD janë shumë të komplikuara, shton Josifoski.

 Toni Josifoski, krzetar i ” Shoqtës së Bletarëve Ohër” Foto: FB profil
Toni Josifoski, krzetar i ” Shoqtës së Bletarëve Ohër” Foto: FB profil

Bletarët nga Ohri në qershor të këtij viti janë përballur me një murtajë të madhe të bletëve, të cilat janë helmuar nga spërkatja e pakujdesshme e frutave me pesticide.

Dëmtime në koshere janë vërejtur nga bletarët nga disa fshatra, Orman, Kosel, Livoishta, Vapila, Leskoec, Velgoshti, Orovnik, Podmolje, Mesheishta, Dolno dhe Gorno Lakoçerej, Trebenishtë. Familjet e bletëve që ishin më të zhvilluara në qershor me këtë murtajë u përgjysmuan.

Pemëtarët, pa dashje na shkaktuan dëme të mëdha në qershor. Bleta që doli për ushqim u shkatërrua disa herë. Ne përpiqemi për ushqim të shëndetshëm, prodhim organik, por për fat të keq përdoren pesticide të forta që shkatërrojnë tërësisht kosheret dhe që do të ndikojnë në prodhimin e mjaltit, thotë Josifoski.

Duhet të ndalet përdorimi i pakontrolluar i llojeve të ndryshme të pesticideve, të cilat çdo fermer i blen vetë.

Ky përdorim i pakontrolluar i pesticideve nga pemëtarët dhe fermerët duhet të ndalet. Nuk dihet se kush çfarë pesticidesh përdor dhe në çfarë mase. Duhet të ketë kontroll më të madh nga shërbimet inspektuese, thotë Josifoski.

Aplikimi i pesticideve nuk është në nivelin e duhur sa i përket ekspertizës. Kjo është për shkak të nivelit të ulët të ndërgjegjes, rregullave ligjore dhe zbatimit të tyre, tha në qershor agronomi Miroslav Trajçevski, agronom nga Ohri.

Mungon komunikimi i përbashkët mes të gjithë faktorëve të përfshirë në këtë problem, mungon edukimi, zbatimi më i mirë i ligjeve.

Duhet mbajtur edukimi, të paktën në periudhën e lulëzimit të frutave, për të edukuar fermerët për përfitimet dhe dëmet e preparateve, përndryshe në ditët e sotme nuk është i mundur prodhimi industrial i ushqimit në shkallë të gjerë pa përdorimin e pesticideve. Ata janë një e keqe e domosdoshme. Por bletët duhet të mbrohen, duhet të lexohen dhe respektohen udhëzimet për përdorimin e pesticideve, gjë që mund ta zvogëlojë këtë problem në minimum, tha Trajçeski.

KOMISIONI EVROPIAN VËREN PROGRES TË VOGËL NË RAPORTIN E FUNDIT

Politika kombëtare e zhvillimit rural duhet të harmonizohet me ligjet e BE-së. Për sa i përket politikës së cilësisë, zbatimi i skemave të cilësisë ka qenë i ngadalshëm për shkak se kapacitetet administrative mbeten të pamjaftueshme pavarësisht potencialit sektorial për produktet tradicionale dhe etiketimin e origjinës, thuhet në Raportin e KE-së.

Për sa i përket bujqësisë organike, legjislacioni, autoriteti kompetent, organet e kontrollit dhe sistemi i akreditimit dhe certifikimit janë krijuar dhe funksionojnë. Monitorimi dhe kontrolli i certifikimit të prodhimit dhe produkteve organike duhet të kryhet në mënyrë më sistematike. Ka potencial për zhvillim të mëtejshëm të sektorit dhe për shfrytëzim të plotë të mundësive në kuadër të Programit IPARD III, theksohet në Raport.

Disklejmer, baner, vertetematesi, NED

Lajme të ngjashme

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button