Duke parë përpara dhe duke parë prapa: Përvoja e bashkëpunimit dhe rrjetëzimit të OJQ-ve rajonale në Ballkanin Perëndimor

Rrjeti i OJQ-ve për një qeverisje lokale më të mirë

Rrjetëzimi i OJQ-ve rajonale në Ballkan është bërë një përpjekje gjithnjë e më sfiduese për shumicën e organizatave të përfshira në nisma rajonale që nxisin të drejtat e njeriut, demokracinë, qeverisjen e mirë, sundimin e ligjit, pajtimin ose zhvillimin socio-ekonomik. Mund të vërehen të paktën tre arsye për këtë situatë të palakmueshme me të cilën përballen rrjetet rajonale formale dhe joformale të OJQ-ve që nga viti 2020 – pandemia Covid-19, mungesa e mbështetjes së financimit të BE-së për zhvillimin dhe funksionimin e bashkëpunimit rajonal të OJQ-ve dhe një mungesë evidente e perspektivës së qartë të integrimit në BE.

Dinamika rajonale e bashkëpunimit të OJQ-ve është e ndërlidhur fort me progresin e negociatave të anëtarësimit në BE dhe njohjen e rolit të OJQ-ve në procesin e përgjithshëm të reformave në Ballkanin Perëndimor. Prandaj, një mbështetje thelbësore afatgjatë për organizatat rajonale tematike të OJQ-ve është thelbësore jo vetëm nga pikëpamja e kontributit të tyre në zbatimin efektiv të reformave, por edhe nga pikëpamja e forcimit të pronësisë lokale mbi ndryshimin e parashikuar faktik pozitiv në dobi të qytetarëve. nëpër komunitetet e Ballkanit Perëndimor.

Sfidat e shumta që variojnë nga migrimi i fuqisë punëtore dhe shpërlarja e trurit për gjuhën e urrejtjes, si dhe mungesa e dialogut kulturor janë fushat që kërkojnë iniciativa të qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse të platformave rajonale të OJQ-ve që mundësojnë krijimin e një momenti
të shumëpritur për solidaritet dhe bashkëpunim midis OJQ-ve, politikëbërësve/vendimmarrësve dhe palëve të tjera të interesuara në nivele të ndryshme të qeverisjes.

Kohët e pashembullta pandemike dhe post-pandemike kërkojnë angazhim të plotë të të gjithë këtyre palëve të interesit për gjetjen e zgjidhjeve adekuate që do të siguronin komunitete të qëndrueshme dhe elastike në një rajon ku është ende i ¨djegur¨ me një trashëgimi të rëndë të së kaluarës.

Janë bërë shumë përpjekje nga BE-ja në krijimin e kuadrit politik dhe institucional për intensifikimin e bashkëpunimit rajonal, dialogut dhe rrjetëzimit duke përfshirë ndër të tjera, Instrumentin për Procesin e Para-Anëtarësimit (IPA), Negociatat e Anëtarësimit bazuar në pajtueshmërinë me negociatat e politikave të sektorit 35 kapitujt, procesi i Berlinit, Marrëveshja e Gjelbër e BE -së, Programi i Lidhjes Rajonale. Megjithatë, është bërë e qartë se një proces i zgjatur integrimi i shoqëruar me rritjen e deficiteve të demokracisë dhe mungesën e sundimit të ligjit janë më shumë se arsye të dukshme për të siguruar mbështetje të vazhdueshme për të forcuar OJQ -të si akterë të rëndësishëm, të besueshëm të aftë për të kontribuar në procesin e pranimit në BE. OJQ-të që veprojnë dhe mbrojnë në mënyrë efektive proceset demokratike në nivel lokal, kombëtar, ndërkufitar dhe rajonal janë një parakusht i domosdoshëm si për zhvillimin socio-ekonomik ashtu edhe për një stabilitet afatgjatë në rajon. Kjo është pikërisht arsyeja pse qëndrueshmëria institucionale dhe kapaciteti politik i rrjeteve rajonale të OJQ -ve duhet të ruhen në planin afatgjatë.

Rrjeti Ballkanik për Demokracinë Lokale u krijua si një Rrjet tematik i OJQ-ve falë anëtarëve të tij të përkushtuar lokal -Agjencive të Demokracisë Lokale dhe një historie të gjatë të bashkëpunimit rajonal me mbështetjen e programit të IPA CSF për mbështetjen. Qasja nga poshtë-lart, edukimi për qytetari aktive, nxitja e demokracisë pjesëmarrëse dhe qeverisja e mirë vendore kanë qenë aktivitetet kryesore të BNLD-së gjatë dekadave të ekzistencës sonë.

Kohët sfiduese në të cilat jetojmë kërkojnë jo vetëm nevojën për t’i qëndruar besnikë misionit tonë kryesor, por gjithashtu duhet të tregojmë kapacitet për të mbajtur mjaft fleksibilitet dhe kreativitet për të ripërqendruar punën tonë në çështje aktuale ku lind nevoja e politikave dhe financimi i bazuar dhe i disponueshëm në project. Roli këshillues i shoqërisë civile, duke dalë me ide të reja për përmirësimin e politikave publike dhe roli mbikëqyrës, duke monitoruar angazhimin e qeverive për qeverisje të mirë dhe të drejtat e njeriut, duhet të përmbushen edhe kur kufizimet politike dhe ligjore përdoren nga autoritetet për të shtypur opinionin e pavarur ose frenojnë kulturën e mirëfilltë të dialogut.

Është thënë kjo, dhe siç u përsërit në rekomandimet e TACSO-s për rrjetet rajonale të OJQ-ve: ato duhet të vazhdojnë të ndërtojnë marrëdhënie, lidhje dhe bashkëpunim mes njëri-tjetrit në të ardhmen. Duhet të mësojnë nga njëri-tjetri dhe të marrin burimet më të mëdha të njohurive dhe frymëzimit nga njëri-tjetri. Gjithashtu, duhet të qëndrojnë në solidarite dukshmërisht përmes bashkëpunimit ndërkufitar, veçanërisht në çështjet që lidhen me liritë dhe të drejtat themelore, hapësirën qytetare, demokracinë dhe sundimin e ligjit, si dhe pranimin në BE si një aspiratë e përbashkët në të gjithë rajonin. Ato duhet të zhvillojnë vazhdimisht kapacitetet e tyre hulumtuese dhe mjetet e monitorimit për avokimin e bazuar në evidenca, duke u mbështetur në anëtarët aktivë si forca lëvizëse e rrjeteve.