Pandemia ua ka shtrembëruar nxënësve shtyllën kurrizore dhe shputat e këmbëve – paralajmërojnë mësimdhënësit

Qëndrimi ulur një kohë më të gjatë, niveli i ulët i aktivitetit fizik që u imponua nga pandemia Kovid-19, ka ndikuar negativisht mbi shëndetin fizik dhe mendor të fëmijëve. Ndryshimi i mënyrës së jetës që u imponua nga pandemia i “goditi” ata në vitet kur ndodh zhvillimi dhe rritja më e rëndësishme. Për deformimet e trupit dhe aftësitë e reduktuara motorike, biseduam me disa mësues të edukatës fizike dhe shëndetësore, të cilat nuk ishin të panjohura para pandemisë, si dhe pasojat e pasivitetit, të cilat nga afër e monitorojnë zhvillimin e nxënësve çdo ditë.

Mësuesja e edukatës fizike dhe shëndetësor, Suzana Ivanovska thotë se numri i deformimeve dhe problemeve shëndetësore po rritet, veçanërisht te nxënësit të cilët i ndoqën mësimet onlajn.

“Qëndrimi ulur një kohë më të gjatë para kompjuterit, pasiviteti, ndikuan fëmijët të shtojnë peshë, gjë që ndikon drejtpërdrejt në shëndetin e tyre. Në orët e edukatës fizike që zgjasnin nga 30 minuta, atëherë fëmijët duhej të ndiqnin aktivitetet nëpërmjet kompjuterit në kushte shtëpiake dhe nuk kishin mundësi të bëjnë sport si më parë, u penguan të shoqëroheshin, të merren me aktivitete. Fakti që ato qëndronin të shtrembëruar mbi telefonat dhe kompjuterët, kontribuoi në zvogëlimin e muskujve. Aktiviteti i zvogëluar fizik siguroi kushte për shfaqjen e deformimeve dhe zvogëlimin ose humbjen e aftësive motorike”, thotë mësuesja.

Për dallim prej tyre, nxënësit që shkuan në shkollë me prani fizike në klasë, ka shtuar mësuesja, kanë qenë fizikisht aktivë, por ishte e vështirë për ta sepse duhej të mbanin maska. Sipas saj, nëse gjatë aktivitetit fizik oksigjeni nuk merret në mënyrën e duhur, edhe zemra nuk do të punojë si duhet dhe çrregullohet funksionimi i duhur i të gjitha organeve. Ivanovska thotë se ajo i inkurajon fëmijët të bëjnë më shumë sporte dhe të qëndrojnë jashtë, të ngasin biçikleta, të notojnë, në mënyrë që të parandalojnë shfaqjen e deformimeve dhe të forcojnë shëndetin mendor.

Edukimi fizik të jetë lënda numër 1 në ditarë

Jugosllav Spasiq është profesor i edukatës fizike dhe shëndetësore në shkollën fillore “Krste Misirkov” në Kumanovë. Ai thekson se shifrat e fundit nga viti 2019 që janë në Raportin për zbatimin e programit për provime sistematike të nxënësve dhe nxënësve në Republikën e Maqedonisë Veriore për 2019/2020, janë shumë serioze. Në shkollat ​​fillore, 16,2 përqind e nxënësve kanë qëndrim të keq të trupit, 17,5 përqind kanë deformime të shtyllës kurrizore dhe torakale, ndërsa 19,5 përqind e fëmijëve kanë deformime të shputave të këmbëve.

“Këta numra ishin të frikshëm edhe para pandemisë kovid-19 dhe kjo është arsyeja pse nga viti 2019 filloi të prezantohet mësimdhënia bashkëkohore me një mësues të edukimit fizik dhe shëndetësor nga klasa e parë deri në të pestën, në mënyrë që kjo lëndë të realizohet në mënyrë cilësore. Kjo është veçanërisht e rëndësishme sepse shfaqja e deformimeve është në tre periudha zhvillimi: te fëmijët pasi ecin; te nxënësit kur fillojnë shkollën në klasën e parë dhe te nxënësit që janë në pubertet. Por, natyrisht, që këto numra të zvogëlohen në mënyrë drastike, kjo nuk është e mjaftueshme”, thotë profesori Spasiq.

Sipas tij, është e nevojshme që në shkollë të ketë çdo ditë edukatë fizike dhe shëndetësore. Është e nevojshme që sportet argëtuese dhe rekreative të realizohen të paktën 3 herë në javë në shkolla, si dhe të organizohen në mënyra të ndryshme përmes institucioneve sportive, ngjarjeve dhe manifestimeve argëtuese sportive çdo fundjavë për fëmijët dhe të rinin shkollore, në mënyrë që ata të jenë vazhdimisht fizikisht aktivë dhe të rrënjosin vërtet tek ata shprehitë për rekreacion dhe të merren me sport për veten e tyre.

“Periudha e mëparshme na tregoi se shëndeti është mbi të gjitha, ndërsa ne si sistem arsimor (Ministria e Arsimit dhe Shkencës, Byroja për Zhvillimin e Arsimit, sektorët komunalë për arsim, shkollat, mësuesit, mësuesit e edukatës fizike, prindërit dhe nxënësit me iniciativën e tyre ) rëndësinë më të vogël ia kushtuam edukimit fizik dhe shëndetësor. Prindërit dhe nxënësit mund të gjejnë lehtësisht justifikime për mosveprimin fizik ose rritjen e inercisë. Të gjithë kishin mundësi t’i përkushtoheshin në mënyrë aktive shëndetit të tyre fizik dhe mendor çdo ditë për të paktën 2 orë, por rrallë ndonjë individ e bëri këtë ose rrallë ndonjë familje ishte e motivuar dhe e disiplinuar”, vlerëson profesori.

Nëse gjendjes së vitit 2019, me deformimet, i shtohet përhapja jashtëzakonisht e madhe e teknologjisë së informacionit dhe përdorimit të tij të shtuar, do të duhet të pritet që të dhënat, pas rishikimeve sistematike të ardhshme, nuk do të jenë optimiste, vlerëson profesori.

“Edukata fizike duhet të jetë lënda numër 1 në ditarë, para të gjitha gjuhëve amtare dhe gjuhëve të huaja, para të gjitha matematikave dhe përllogaritjeve në arsim. Do të duhet të jetë programi i parë në listat e kurrikulave të përgatitura nga Byroja për Zhvillimin e Arsimit. Në shkolla, në vend që të jetë ora e parë për bashkësi klasore, do të duhet që së pari të jenë orët për ushtrime të përbashkëta të të gjithë nxënësve të të njëjtës gjeneratë ose nga e njëjta ndërtesë në të cilën ata mësojnë dhe ngjashëm. Agjencia për Rininë dhe Sportin do të duhet të stimulojë të gjitha federatat dhe të gjitha organizatat për rini dhe sport në të gjitha qytetet dhe fshatrat që të përdorin çdo fushë sportive, kënd lojërash sportive dhe çdo objekt sportiv. sallë, për organizimin e aktiviteteve sportive për fëmijët”, sugjeron profesori Spasiq.

Çantat e shpinës i shtrembërojnë shtyllat kurrizore

Dushica Jakimovska është mësuese e klasës në shkollën fillore rajonale “Kirili dhe Metodi4” në Agino Selo dhe ka 23 vjet përvojë në këtë profesion. Ajo beson se prindërit janë ata që duhet të kujdesen për pavarësinë e fëmijës në ecje, vrapim dhe kërcim.

“Fatkeqësisht, në 15 vitet e fundit, imazhi i zhvillimit të duhur fizik të një fëmije 6-vjeçar ka ndryshuar plotësisht. Ne si prindër dështuam. Të ngarkuar nga gara për ekzistencë dhe përgjegjësitë e përditshme, por edhe nevoja për të ndarë kohë për vete gjatë ditës, ne e vendosim telefonin, tabletin, ose kompjuterin në duart e fëmijës që në moshë të re. Edhe kur atij fëmije, të papërgatitur dhe fizikisht joaktiv, ia vendosim çantën (shumë të rëndë me libra) në kurriz, shfaqja e shtrembërimeve dhe deformimeve është e padiskutueshme. Ecje e parregullt, shputa të shtrembëruara (te jashtë ose përbrenda), qëndrimi jo i rregullt i trupit nën peshë, ulja jo e rregullt në karriget shkollore, e cila ndër të tjera është e papërshtatshme për bankën për moshën e tyre, çon në rezultate shkatërruese për shëndetin e fëmijëve tanë”, thotë Jakimovska.

Të gjitha këtyre, si faktor për zhvillim jo të rregullt fizik, ajo ua shton pandeminë dhe mësimin onlajn që kanë lënë pasoja.

“Nxënësit tanë nuk kanë njohuri për ergonominë e duhur për t’u ulur para kompjuterit. Fëmija nuk i kushton vëmendje uljes së mirëfilltë, nuk mban distancë nga ekrani i kompjuterit, lartësia e ekranit nuk korrespondon me lartësinë e syve. Kjo ka rezultuar në dëmtim të shikimit tek disa nxënës, por edhe më keq, në kifozë, lordozë dhe skoliozë. Si kujdestar klase, e mbështes dhe arsyetoj mësimin tandem të edukatës fizike dhe shëndetësore në klasat e ulëta. Nuk ka më justifikim për zëvendësimin e orës së edukatë fizike dhe shëndetësore me matematikë ose gjuhë maqedonase, që të arrihen qëllimet e mëdha dhe të larta të mësimdhënies, në dëm të shëndetit fizik të nxënësve tanë”, vlerëson Jakimovska.

Kujtojmë se për shkak të pandemisë, viti i kaluar në shumë vende, por edhe në Maqedoninë e Veriut, mësimi është zhvilluar kryesisht online, përveç atyre të klasave nga e para në të katërtën, të cilët mësimin e zhvilluan me prezencë fizike.