ANALIZË: Paga kundrejt shpenzimeve – 554.5 euro në muaj nevojiten për jetesë bazë!

Paga mesatare në vend po rritet, por po rritet edhe shpenzimet për jetesë. Sipas statistikave, në maj të këtij viti, krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar, paga mesatare neto u rrit me 8.8%. Sipas të dhënave të Lidhjes së sindikatave të Maqedonisë, vlera e “shportës minimale të sindikatave” është rritur për gati 12 euro në qershor të këtij viti në krahasim me të njëjtin muaj të vitit të kaluar, shkruan Portalb.mk.

Rritja e shpenzimeve për pothuajse të gjitha nevojat themelore …

Për të njëjtat nevoja mujore – pagesa e faturave të shërbimeve komunale, akomodimit, ushqimit, në qershor të këtij viti, krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar nevojiteshin 12 euro shtesë. Në qershor 2020, vlera e “shportës minimale të bashkimit” ishte 543 euro, dhe këtë vit të njëjtin muaj pothuajse 555 euro.

Shporta minimale e sindikatës

• Qershor 2021                     555 euro
• Qershor 2020                     543 euro
• Qershor 2019                     530 euro
• Qershor 2018                     529 euro

Kjo do të thotë që shpenzimet për jetesë po rriten, gjegjësisht se për të përmbushur të njëjtat detyrime tani duhen më shumë para. Të dhënat krahasuese tregojnë se këtë vit, krahasuar me vitin e kaluar janë rritur shpenzimet për pothuaj të gjitha nevojat themelore – ushqim, pije, akomodim, higjienë, transport, veshje, mirëmbajtje të shëndetit.

për të “kaluar” qershorin janë dashur 555 euro – shumica e këtyre parave ose 74% përfundojnë për nevojat themelore – ushqim dhe fatura.

Shporta minimale e sindikatës

• Ushqimi dhe pijet                           42.52%
• Akomodimi                                     31.57%
• Higjiena                                           6.95%
• Transporti                                        7.33%
• Veshje dhe këpucë                          6.36%
• Kultura                                             3.12%
• Mirëmbajtja e shëndetit                  2.14%

Përveç LSM, rritjen e shpenzimeve të jetesës kanë regjistruar edhe statistikat shtetërore. Në qershor të këtij viti, krahasuar me qershorin e vitit të kaluar, shpenzimet e jetesës u rritën për 2.7% dhe çmimet, kurse çmimet e shitjes me pakicë për 4%. Rritja më e madhe në shpenzimeve të jetesës ishte në vajrat dhe yndyrat me 30.8%, pijet alkoolike dhe duhani me 4%, dhe një rritje e konsiderueshme prej 4.3% u regjistrua në shpenzimet për akomodim, ujë, energjisë elektrike, karburante.

Shpenzimet për jetes 21/20 qershor

•  Vajrat dhe yndyra                        30.8%
•  Karburantet e lëngshme              55.4%
•  Transporti                                     9.3%
•  Restorante, hotele                        6.3%
•  Kujdesi shëndetësor                     3.0%

Shpenzimet e jetesës po rriten, por statistika po thotë se po rritet edhe paga mesatare neto në vend. Në maj të këtij viti, ajo arriti në 28.721 denarë ose 465.5 euro – një rritje prej 8.8% në krahasim me muajin e kaluar. Ekonomistët thonë se kjo rritje e pagës mesatare neto të regjistruar në periudhën e kaluar nuk mund të shpjegohet vetëm me një rritje reale të pagave, por edhe si rezultat i zvogëlimit të numrit të punonjësve me të ardhura të ulëta.

“Që nga viti i kaluar, po përballemi me rritje të numrit të qytetarëve, të cilët e kanë humbur punën, pra kanë mbetur pa të ardhura mujore për shkak të pandemisë. Të gjithë këta njerëz kanë dalë jashtë statistikave të punonjësve së bashku me pagat e tyre kryesisht të nivelit të ulët-gjegjësisht pagat që paguhen për aktivitete nivel të ulët. “Kryesisht kjo është arsyeja për të cilën, paga mesatare neto shënon rritje” – komentojnë ekonomistët.

Është interesante që rritje të pagës mesatare mujore ka në aktivitetet intensive të punës në të cilat dominojnë paga minimale. Për shembull, pagat në industrinë përpunuese u rritën me 13.1% në maj, 6.8% në bujqësi, 8.5% në miniera, ndërsa 12.8% në tregti. Rritja më e lartë prej 29% u shënua te paga mesatare neto në aktivitetet e artit, argëtimit dhe rekreacioni. Edhe pse paga po rritet – ajo nuk mjafton për të plotësuar nevojat themelore të jetesës, për çka sipas LSM nevojiten 555 euro në muaj. Madje 50% të pagës mesatare shpenzohen për ushqim, ndërsa pothuajse 40% për akomodim – gjegjësisht fatura për energji elektrike, ujë dhe shërbime të tjera komunale. Paga minimale mesatare është për 20% “më e ulët” në relacion me “shportën minimale të sindikatës” e cila mbulon shpenzimet e nevojave themelore për jetesë.