RMV, partneriteti publiko-privat funksionon dobët për shkak të projekteve të përgatitura keq dhe kornizës së dobët ligjore

Shumë nga përvojat në Republikën e Maqedonisë së Veriut me ndërtimin e projekteve të mëdha mbi parimin e partneritetit publiko-privat (PPP) janë më shumë se modeste. Në vitet e kaluara ka tre projekte të realizuara, por të pasuksesshme, transmeton Portalb.mk.

Ato janë ato për deponinë e Shkupit “Drislla”, njësinë e ujësjellësit “Proakva” të Ohrit dhe kompleksin “Fshati maqedonas”. Vetëm si ide, pa fillim, mbetën përpjekjet për PPP për “Teatrin e Dramës” dhe “Luna Parkun” e Shkupit . Projekti për “Drisllën” dështoi për shkak të mos-transparencës së procedurës dhe zgjedhjes së një operatori me ofertë me cilësi të dobët, tenderi ndërkombëtar për “Proakva” provoi të ishte ekonomikisht i paqëndrueshëm, ndërsa “Fshati maqedonas” ishte një “parashikim i keq” për PPP, për shkak të studimit të përmasave të mëdha nuk mund të realizohej plotësisht.

Nga ana tjetër, historitë e suksesit nga PPP deri më tani janë aeroportet e Ohrit dhe Shkupit, ndërtimi i hidrocentraleve të vegjël, disa projekte të suksesshme për ndriçimin rrugor të komunave dhe ndërtesave publike dhe zonës së posaçme ekonomike në Tetovë. Që nga miratimi i Ligjit për Koncesione dhe PPP në vitin 2012, vetëm 29 projekte PPP janë zbatuar deri më tani, kryesisht në nivelin komunal.

Kjo ishte theksuar në diskutimin e djeshëm në kuadër të trajnimit: “Roli i mediave, odave ekonomike, shoqatave të biznesit dhe organizatave të shoqërisë civile në informimin e publikut në lidhje me PPP (pjesë e projektit të Bankës Botërore për të forcuar kornizën rregullatore dhe politikat për PPP , financuar nga Ambasada e Britanisë).

Sipas Fatmire Hoxhës, këshilltare shtetërore në Ministrinë e Ekonomisë, një nga arsyet kryesore për praktikën e dobët të PPP-ve në vend është seria e paqartësive në Ligjin ekzistues të koncesioneve dhe PPP-ve. Kjo është arsyeja pse ndryshimet ligjore janë përgatitur dhe pritet të miratohen në fund të marsit të këtij viti.

“Pothuajse 30% e Ligjit për Koncesionet dhe PPP po ndryshon. Qëllimi është të krijojë klimë të favorshme për PPP-të, të ketë qasje jodiskriminuese për të gjithë operatorët ekonomikë, si vendas dhe të huaj, dhe rregulla të drejta. Proceset e ardhshme të PPP-së, nga fillimi deri në fund, do të përfshijnë Qeverinë, Ministrinë e Ekonomisë, Ministrinë e Financave, vetëqeverisjen lokale dhe institucione të tjera kompetente. Mbikëqyrja qendrore e të gjithë procedurës, nga fillimi deri në fund, si dhe vendimi përfundimtar nëse PPP-ja do të jetë ekonomikisht i qëndrueshëm ose jo, do të jetë përgjegjësi e Ministrive të Ekonomisë dhe Financave”, tha Hoxha.

Zoran Martinovski, këshilltar financiar për projektet PPP-së, theksoi se jo të gjitha projektet e PPP-së janë të mira dhe është e nevojshme të bëhet selektiviteti për justifikimin ekonomik dhe përfitimin për qytetarët.

“Shumë projekte të PPP-së në vend dështuan sepse nuk është bërë analizë e mirë, nëse është e justifikuar. Ju nuk keni nevojë të nxitoni, keni nevojë për studim të qëndrueshëm. Projektet e përgatitura keq, transparenca e pamjaftueshme e procedurave, numri i vogël i kompanive me përvojë në këtë fushë, harxhimet e larta të përgatitjes së dokumentacionit, pasiguria nëse do t’i sjellë fitim investitorit, janë arsyet e përpjekjeve të pasuksesshme për PPP”, tha Martinovski, i cili theksoi një shembull, me përpjekje të pasuksesshme për të ndërtuar rrugë me PPP, të cilat u vlerësuan si jofitimprurëse për shkak të vlerësimit të frekuencës së ulët të automjeteve.

Përndryshe, në PPP, partneri privat harton, ndërton, zbaton dhe financon një projekt të caktuar, ndërsa partneri publik përqendrohet në menaxhimin e interesit publik, duke monitoruar zbatimin e kontratës. Më shpesh, kontratat lidhen brenda 25 deri në 30 vjet. Harxhimet fillestare të projektit përballohen nga investitori privat i cili mund të bëjë fitim nga përdoruesit (për shembull, pagesa nga taksat, tarifat e tranzitit) ose të marrë pagesa fikse mujore nga qeveria, si partner. Afati i kontratës duhet të jetë gjithmonë aq i gjatë sa partneri privat të jetë i motivuar për të financuar dhe ruajtur shërbimin cilësor, në këmbim të fitimit.

Lajme të ngjashme

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button