Vjedhësit e drunjve në vend se të dënohen ndihmohen nga punonjës në institucione, tregoi kërkimi i “Eurothink”

Pyjet në Rajonin e Likovës po priten pa mëshirë, kurse individë të korruptuar nga institucionet kompetente, në vend që t’i mbrojnë ato u ndihmojnë prerësve pa leje në shkatërrimin e pamëshirshëm të pyjeve, tregoi hulumtimi i Qendrës për Strategji Evropiane “Eurothink” mbi “Luftimin e korrupsionit në mjedisin jetësor në nivel lokal” . Zonat e nxehta dhe vendet kryesore ku bëhet pjesa më e madhe e prerjeve ilegale janë fshatrat Bellanoc, Vaksinc, Sllupçan, Likovë dhe Mateç, njofton Portalb.mk.

Çdo vit, vidhet një sasi jashtëzakonisht e madhe drunjve, e cila përfundon në tregjet e zeza për dru zjarri.

“Situata me prerjen e paligjshme të drunjve në rajonin Kumanovë-Likovë është e tmershme. Grupet e organizuara kriminale veprojnë në këtë zonë, me një hierarki të përcaktuar në mënyrë rigoroze, që shumë shpesh lidhen me individë në institucionet shtetërore, të cilët fatkeqësisht janë të korruptuar. Nuk duam të themi se të gjitha institucionet janë të korruptuara, por patjetër në të gjitha institucionet e prekura, përkatësisht Pyjet kombëtare, Policia pyjore dhe Ministria e brendshme, ka individë që devijojnë nga rregullat dhe normat e kryerjes profesionale dhe të ndërgjegjshme të shërbimit të tyre dhe veprojnë së bashku në një mënyrë të organizuar me këto grupe kriminale, duke bërë fitime të mëdha”, tha Ivan Stefanovski i Qendrës për Strategjitë Evropiane “Eurothink”, i cili punoi në kërkimin në projekt.

Pyjet janë nën sulm nga prerësit e organizuar për shkak të boshllëqeve në ligj, korrupsionit institucional dhe jo-institucional, mosndëshkimit dhe kapaciteteve të dobëta të policisë pyjore dhe rojeve të pyjeve.

Kërkimi ka tregoi se institucionet kompetente paraqesin një numër të vogël të kallëzimeve për kundërvajtje dhe penale, më së shpeshti kundër ndonjë kryerësi të panjohur. Kështu, brenda një periudhe prej 9 vitesh, përkatësisht nga viti 2010 deri në vitin 2019, ndërmarrja për ekonomizim me pyjet në Kumanovë ka ngritur vetëm 8 kallëzime penale dhe 22 kallëzime kundërvajtëse për prerje të paligjshme, ndërsa Prokuroria Publike e Kumanovës për të njëjtën periudhë ka iniciuar 15 procedura penale për krimin e shpyllëzimit, për të cilat nuk dihet nëse janë përfunduar. SPB Kumanovë, në kuadër të operacionit “Mali” ka ngritur gjithsej 145 kallëzime penale për gjithsej 204 krime, transmeton SDK.

Hajdutët e drurit nga rajoni i Lipkovës përdorin rrugë të paarritshme për të transportuar drurin, kryesisht përmes Haraçinës, ndërsa shpërndarja e tyre kalon nëpër rrugët e ligjshme. Masa e drurit nga ky rajon përfundon në tregjet në Maqedoninë Perëndimore, nga Tetova e deri në Strugë.

“Ata nuk janë të padukshëm për autoritetet, përkundrazi, dikush mbyll sytë dhe nuk dëshiron t’i shohë ata. Po flasim për shumë individë dhe shumë grupe të organizuara, të cilat lejojnë që masë e madhe drunjve që, në plotë kuptimin e fjalës, shëtitin nga një vend në tjetrin. Nuk po flasim për një grusht diamantë që mund t’i vendosni në xhep dhe askush nuk do t’i shohë, por për sasi të madhe druri”, shtoi Stefanovski.

Çdo vit në vendin tonë, rreth 600,000 metra kub dru priten në mënyrë të paligjshme, që në mënyrë ilustruese do të thotë të renditen në rrugën nga Kumanova deri në Novi Sad, ndërsa dëmi i shkaktuar kap shumën prej 60 milionë euro.

Zgjidhja e këtyre çështjeve kërkon vullnet politik, organizim dhe koordinim midis aktorëve kryesorë që mund të thyejnë këtë aleancë. Ministria e brendshme, Pyjet kombëtare, Policia e pyjeve, janë tre institucionet kryesore dhe trekëndëshi që mund të kontribuojë më shumë në shtypjen e këtij fenomeni.

Aleksandar Stojanovski nga “Eurothink” beson se një nga arsyet kryesore për të cilën po na ndodh kjo është problemi i pazgjidhur në nivelin strategjik se si njerëzit do të ngrohen.

“Për sa kohë që kemi një politikë shtetërore për të mos zgjidhur atë moment, do të kemi hapësirë ​​për prerjet e paligjshme të lulëzojë, veçanërisht pasi druri i ligjshëm i siguruar nga Pyjet Kombëtare nuk është i mjaftueshëm për të përmbushur nevojat e familjeve me dru. Një arsye tjetër është se njerëzit në zonat urbane dhe rurale për arsye ekonomike dhe infrastrukturore nuk kanë rrugëdalje tjetër për ngrohje. Nëse shteti bën një analizë për të parë se sa na kushton kjo në një nivel shoqëror, sepse ka efekte anësore që shkakton djegia e drurit si ndotja, zvogëlimi i rezervave pyjore, rrëshqitjet e tokës, erozioni, ndryshimet klimatike, do të shohin se shpaguhet më shumë që shteti të bëjë një strategji dhe të investojë në disa burime të ripërtëritshme të energjisë dhe me çmime speciale do t’u japë familjeve nën rrezik social, në mënyrë që ata të mos kenë nevojë të presin drunjtë”, tha Stojanovski.

Maqedonia ende nuk ka bërë një inventar të fondit pyjor, kështu që nuk mund të përcaktohet saktësisht se sa sipërfaqe pyjore është shkatërruar nga vjedhësit e drunjve. Maqedonia, i ka fituar në dy raste, përkatësisht pyllëzime të mëdha në vitet shtatëdhjeta të shekullit të kaluar gjatë socializmit kur vendimi ndaloi mbajtjen e dhive dhe mbrojti pyjet, periudha e dytë është më së fundmi me aksionin Dita e drurit, por këtu dihet se çfarë efekti është arritur.

Qendra për Strategji Evropiane do të zhvillojë një fushatë për edukim të qytetarëve që ata të paraqesin shitësit e paligjshëm të drunjve dhe mos të blejnë dru të vjedhur.