Ismail Kadare fitues i “Prozart” 2020 në festivalin “Pro-ZA Ballkan”

Çmimi “Prozart”, të cilin Festivali internacional i letërsisë “PRO-ZA Ballkan” ia ndan autorit të shquar për kontributin autorial në zhvillimin e letërsisë së Ballkanit, këtë vit i takoi shkrimtarit të madh shqiptar, Ismail Kadare, për opusin e tij impozant shumëvjeçar romancier dhe eseistik, i cili rregullisht shkakton jehonë të madhe tek kritika evropiane dhe botërore.

Për shkak të pamundësisë që festivali të mbahet në terminin e zakonshëm (në fund të majit), laureati e mori çmimin, i cili përbëhet nga statuja dhe pjesa monetare, në shtëpinë e tij në Paris. Organizuesit paralajmërojnë se edicioni i tetë i festivali do të mbahet në vjeshtë, transmeton Portalb.mk.

Në arsyetim e këshillit për ndarjen e çmimit “Prozart”, të cilin e përbëjnë, Ermis Llafazanovski – kryetar, Aleksandar Prokopiev dhe Dejan Trajkovski – anëtarë, thuhet se, në krijimtarinë prozaike të Kadaresë ndërthuren e kaluara dhe bashkëkohorja, miti dhe ironia, individualja dhe kolektivja, të bartura në idiomë shumë specifike, karakteristike, stilistike dhe gjuhësore, që e veçojnë veprën e tij në grupin e kolosëve bashkëkohorë botërorë të letërsisë.

“I papërmbajtshëm ndaj ndershmërisë së shkrimtarit, por edhe qëndrimit intelektual me kapacitet imagjinar të pashterrshëm, Kadare vazhdimisht gjatë gjysmë shekulli krijimtari i befason njohësit e letërsisë me përpunimin e lartë letrar në tema në të cilat bashkëveprojnë lokalja dhe universalja”, thuhet në vlerësimin e këtij këshilli

Nga ana tjetër, Kadare përmes një letre, ka shprehur  falënderim për mirënjohjen, dhe njëherit edhe pikëllim për pamundësinë për ta pranuar çmimin personalisht.

“Kuptohet se më paraqet rëndësi të madhe që çmimi ‘Prozart’ e madhështon letërsinë e Ballkanit dhe jam i nderuar që bëj pjesë në shoqërinë e laureatëve të deritanishëm të kësaj mirënjohjeje. Lexuesit e veprave të mia, ndoshta fillimisht më kanë konsideruar shkrimtar shqiptar, dhe kjo është mjaft e arsyeshme. Ata ndoshta më konsiderojnë edhe autor i cili hulumton ngjarje të caktuara të historisë të cilat nuk janë të rëndësishme vetëm për rajonin ballkanik, si Shekspirin, tragjedinë greke, Luftën e Dytë Botërore, aferën Pasternak. Mund të shtoj se letërsia e Ballkanit është letërsi globale sepse aq shumë autorë ballkanikë, duke më përfshirë edhe mua, lexohen me përkthim. Aq më tepër, çështjet tona rajonale janë çështje globale, ku për shembull, përfundon Evropa? Nuk bëhet fjalë për çështje, në të cilën letërsia e Ballkanit apo cila do tjetër, mund të përgjigjet me definicion, por është çështje në të cilën letërsia dhe historia u treguan fascinante. Shpresoj se lexuesit do ta shfrytëzojnë mundësinë të zhyten në letërsi në këto momente të pakëndshme, ka shkruar mes tjerash në letrën e tij Kadare.

Kadare është autor i shumë librave të njohura ndërkombëtarisht, mes të cilave “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, “Kështjella”, “Ura me tri harqe”, “Piramida”, “Trashëgimtari”. 

Festivali internacional letrar “PRO-ZA Ballkan” edhe këtë vit do të realizohet me ndihmën e Delegacionit të BE-së në Shkup, Ministrisë së Kulturës, Qytetit të Shkupit dhe Institutit “Junuis Emre” nga Shkupi.