Ora policore tregon se sa trafiku vërtet ndikon në ndotjen e ajrit në Shkup (Infografik)

“Meta.mk” vazhdon me hulumtimin e ndikimit të trafikut në cilësinë e ajrit në Shkup. Ishte epidemia e koronavirusit të kësaj pranvere që edhe një herë vërtetoi se frekuenca e zvogëluar e rrugëve të Shkupit e ka zvogëluar praninë e grimcave PM-2.5 dhe PM-10 dhe dyoksidit të azotit në ajrin e Shkupit gjatë prillit 2020.

NP “Rrugët dhe rrugicat” i dorëzoi në “Meta.mk” të dhënat nga Qendra për menaxhim dhe kontroll të trafikut në Shkup për frekuencën e lëvizjes së automjeteve në tre kryqëzime në periudhën nga 6 deri në 12 prill 2020 dhe tre lokacionet identike krahasuar me periudhën njëjavore nga 18 deri në 24 Mars 2019. Këto të dhëna tregojnë se frekuenca e automjeteve ka qenë 2 deri në 2 herë e gjysmë më e ulët në prill 2020, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, transmeton Portalb.mk.

Në kryqëzimin midis bulevardeve “Aradhet Partizane” dhe “Sh. Klimenti i Ohrit” te Kisha Ortodokse, në matjen një javore në fillim të muajit prill, janë numëruar gjithsej 99.209 automjete. Kundrejt kësaj, në periudhën njëjavore në fund të Marsit 2019, në të njëjtin vend kanë kaluar 184.819 automjete, pra dyfish më shumë se këtë vit.

Në kryqëzimin midis 11 rrugëve Tetori, Dame Gruev dhe Filipi Dytë afër Parlamentit, midis 6 dhe 12 prill 2020, janë regjistruar 117.659 automjete, ndërsa në të njëjtin vend në fund të Marsit 2019, matësit automatikë kanë numëruar turmë trafikut dy herë gjysmë më të madhe.

Të dhëna, pothuajse identike, janë marrë edhe për lokacionin e tretë te Kopshti zoologjik në kryqëzimin midis Bulevardit Ilinden dhe Rrugës Franklin Ruzvelt. Në prill të vitit 2020, nëpër këtë kryqëzim kanë kaluar 92.769 automjete, ndërsa një vit më parë, matësit e instaluar kanë regjistruar gjithsej 235.738 automjete.

Frekuencën e zvogëluar të automjeteve dy deri dy herë e gjysmë në rrugët e Shkupit në valën e koronës e krahasuam me të dhënat e Ministrisë së mjedisit dhe planifikimit fizik për matjet e cilësisë së ajrit në Shkup në prill të vitit 2020, krahasuar me ato muajit të njëjtë vitin e kaluar. Të dhënat tregojnë se ndotja e ajrit këtë vit ishte më e ulët deri në një të tretën në krahasim me vitin e kaluar.

Grimcat më të rrezikshme të ajrit – grimcat PM-2.5 në stacionet matëse në Qendër dhe Karposh në prill të vitit 2020 u ulën deri në një të tretën, si mesatare e përqendrimit ditor për tërë muajin. Në stacionin matës në Qendër, ulja e grimcave PM-2.5 në prill të vitit 2020 ishte 25.7 përqind. Mesatarja për prillin e vitit 2020 ishte 20.12 mikrogramë për metër kub, ndërsa për prillin e vitit 2019 ishte 29.08 mikrogramë për metër kub.

Në stacionin matës në Karposh, mesatarja e matjeve të përqendrimit mesatar ditor të grimcave PM-2.5 në prill 2020 ka qenë 19.39 mikrogramë për metër kub, ndërsa në prill 2019 ishte 26.09 mikrogramë për metër kub. Duhet të theksohet këtu se përqendrimi maksimal i lejueshëm i grimcave PM-2.5 në ajër është 25 mikrogramë për metër kub. Si rrjedhojë, frekuenca e zvogëluar e trafikut, si dhe aktiviteti i ulët industrial në periudhën e virusit korona, kontribuuan që prania e grimcave PM-2.5 të jetë brenda kufijve të lejuar.

Pothuajse të dhëna identike janë marrë edhe për praninë e grimcave PM-10 në ajrin e Shkupit. Në stacionin e matjes te Rektorati, mesatarja për prill 2020 ishte 33.01 mikrogramë për metër kub, ose shumë nën kufirit të lejuar prej 50 mikrogramë për metër kub. Kundrejt kësaj, mesatarja për prill 2019 ka qenë 45.43 mikrogramë për metër kub, përkatësisht në këtë stacion matës këtë vit pati rënie të pranisë së grimcave PM-10 për 27.3 përqind.

Matjet e Ministrisë së mjedisit dhe planifikimit hapësinor tregojnë se muajin e kaluar përqendrimet mesatare të lejuara ditore të grimcave PM-10 u tejkaluan vetëm tre ditë te stacioni matës Lisiçe dhe dy ditë te Rektorati. Krahasuar me prillin e vitit 2019, numri i ditëve kur është tejkaluar kufiri i lejuar i pranisë së grimcave PM-10 në ajër ka qenë disa herë më i lartë. Vetëm te stacioni matës te Rektorat, në prill 2019, kjo ka ndodhur gjatë nëntë ditëve, ndërsa në Qendër dhe Karposh nga pesë ditë në muaj. Duhet të theksohet se stacionet matëse në Lisiçe dhe Gazi Babë nuk kanë funksionuan gjatë muajit prill 2019.

Të dhënat për praninë e dyoksidit të azotit (NO2) tregojnë se vlera kufitare e çdo stacioni matës në Shkup në dy periudhat krahasuese nuk është tejkaluar. Te Rektorati, në prill të vitit 2020, pati një rritje të përqendrimit mesatar ditor të NO2 në ajër në krahasim me të njëjtin muaj të vitit të kaluar, por rasti i kundërt ishte regjistruar në stacionet matëse në Lisiçe dhe Karposh. Sidoqoftë, vlera kufitare e lejuar prej 200 mikrogramë për metër kub NO2 brenda një ore nuk është arritur në asnjë stacion matës.

Nga të gjitha studimet është vërtetuar se ndotja e ajrit në Shkup shkaktohet nga disa faktorë, jo vetëm nga trafiku. Sidoqoftë, matjet në prill të vitit 2020 tregojnë vlera shumë më të ulëta të temperaturave mesatare të ditës në krahasim me të njëjtin muaj të vitit të kaluar, kur moti ishte më i ngrohtë. Kjo do të thotë që këtë vit ngrohja e lokaleve ishte më e domosdoshme për qytetarët dhe kompanitë, por pavarësisht kësaj, të dhënat e matura për prill 2020 tregojnë një ulje të ndotjes së ajrit me grimcat PM-2.5, PM-10 dhe dyoksidin e azotit.

“Meta.mk” tashmë ka shkruar se numri i automjeteve të regjistruara në Shkup po rritet vazhdimisht nga viti në vit. Enti Shtetërore Statistikor ka evidentuar 149.484 vetura të regjistruara në kryeqytet, numër ky që po rritet vazhdimisht. Sipas të dhënave të Drejtorisë së Doganave të RMV vetëm vitin e kaluar, në vend janë importuar gati 49,000 automjete, nga të cilat mbi 41.400 janë automjete të përdorura.