Vetëm në Maqedoni, riciklimi nuk është biznes

Vetëm bateritë, nga të gjitha mbeturinat e selektuara në vend, përpunohen dhe përdoren si lëndë e parë sekondare. Në Maqedoni, riciklimi nuk është biznes, ndërsa investitorët vendas nuk shohin interes në teknologjitë për ekonomi të qëndrueshme, shkruan Meta.mk, transmeton Portalb.mk.

Plastika, letra, qelqi, kanoçet, pajisjet elektrike, kompjuterët dhe bateritë janë pjesë e mbeturinave që qytetarët e Maqedonisë selektojnë dhe i largojnë çdo ditë nga shtëpitë e tyre. Asgjë nga këto nuk përdoret në vend, por eksportohet në vende të tjera, kryesisht në rajon, ku përpunohet në produkte të reja dhe me vlerë të shtuar plasohet në tregje.

Bullgaria, Greqia, Serbia, Rumania janë destinacionet përfundimtare për pothuajse të gjitha llojet e mbeturinave, madje edhe ato të rrezikshme, që gjenden në disa përbërës të pajisjeve elektrike dhe elektronike. Pikërisht qëndrimi negativ ndaj mbeturinave, që shihet si rrezik e jo si lëndë e parë, është një nga arsyet për të cilat riciklimi pothuajse nuk ekziston në vend.

“Maqedonia është treg i vogël dhe sasitë që mblidhen nuk janë të mjaftueshme për asnjë investitor që të mendojë të investojë në teknologji të reja. Përveç kësaj, dihet pozita jonë për importin e mbeturinave, madje edhe atë jo të rrezikshëm, që do të thotë se nuk ka matematikë fillestare që riciklimi i mbeturinave elektrike dhe elektronike të bëhet biznes i qëndrueshëm”, ka vlerësuar Fana Hristovska, menaxhere “Elkolekt”, kompani që ka licencë për të trajtuar mbeturinat elektrike dhe elektronike.

Për dallim nga vendi ynë, ajo thekson, në Bullgarinë fqinje ka lehtësira riciklimi për pothuajse gjithçka, e kjo vlen pothuajse për të gjitha vendet evropiane, të cilat synojnë qëndrueshmërinë dhe ekonominë cirkulare dhe mbeturinat i trajtojnë si lëndë të parë.

Një fabrikë në Probistip është përpunuesi i vetëm i baterive (akumulatorëve) të hedhura si mbeturina, të cilat mblidhen përmes rrjetit të “Elkolekt”. Bateritë, poçat, llamba dhe shumica e mbeturinave të pajisjeve shtëpiake, kompjuterët dhe pajisjet tjera shkojnë në Bullgari dhe një pjesë e vogël në Greqi. Vitin e kaluar, anëtarët e “Elkolekt” kanë lëshuar në treg më shumë se 900.000 kilogramë pajisje elektrike dhe elektronike, nga të cilat janë mbledhur dhe janë përpunuar më shumë se 300.000 kilogram, ose 33.8%.

Në vitin 2019, janë mbledhur dhe përpunuar mbi 43.00 kilogramë bateri dhe akumulatorë si mbeturina, ndërsa numri i baterive dhe akumulatorëve të ricikluar të makinave është më i lartë se numri i atyre që janë lëshuar në treg për shitje.

“Nuk do të gjeni një akumulator në asnjë deponi në vend, sepse ato kanë vlerë. Çdo blerës e lë baterinë e vjetër në dyqan, merr një zbritje për të, ndërsa akumulatori mbeturinë nga këtu shkojnë në riciklimin dhe rrethi është i mbyllur. Vlerë, për shembull, kanë edhe pllakat e kompjuterëve, të cilat përmbajnë ar, platin dhe metale të tjera të çmuara, por për fat të keq e gjithë kjo shkon jashtë vendit sepse ne thjesht nuk kemi teknologji për ndarje dhe ripërdorim “, ka theksuar Hristovska.

E gjithë qelqi që grumbullohet në kontejnerët e gjelbër në formë të kambanave, të “Pakomak” ose përmes rrjetit HORECA shkon për në Bullgari. Letra shkon në Serbi ose Slloveni e një pjesë të vogël në Bullgari ose Turqi. Plastika, nga ana tjetër, eksportohet në Bullgari dhe Rumani, metali në Bullgari, ndërsa alumini, ose më saktë kanoçet, transportohet në Greqi. Vitin e kaluar, kompanitë në rrjetin e ndërmarrjes filluan më shumë se 50,000 ton paketime mbeturina, nga të cilat 28.000 ton, ose 55.4%, janë dërguar për riciklim.

“Në Maqedoni nuk ka ndonjë kapacitet që i riciklon mbeturinat e paketimeve. Në të kaluarën, kishte objekte për plastik, të cilat i riciklonin mbetjet plastike në granulat, që pastaj përdorej për të prodhuar sende të reja plastike, por tani e gjithë sasia që mblidhet eksportohet. Më shpesh, në vendet përreth, sepse ato kanë kapacitete  moderne me të cilat mund të bashkëpunojmë “, tha Iko Brdaroski, Menaxher për kujdes për konsumatorët në “Pakomak”.

Lajme të ngjashme

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button