Amendamentet kushtetuese të hënën në Kuvend, sfidohen me tre procese të reja

Pas 10 ditësh përpilim, amendamtentet kushtetuese do të dorëzohen të hënën në Kuvendin e Maqedonisë. Nisja e procedurës për ndryshim kushtetuese sjellë me vete edhe tre procese të reja: formimin e Komisionit për Pajtim Nacional dhe formimin e grupit paralamentar, por i paqartë mbetet fati i “amendamentet për çështjen shqiptare”, njofton Portalb.mk.

Nga Qeveria thonë se ato do të jenë pjesë e pakos, kurse opozita shqiptare është e ndarë në qëndrime se: “A do ta kushtëzojnë miratimin e marrëveshjes së Prespës me amendamentet e çështjes shqiptare?”.

Nga Qeveria e Maqedonisë njoftuan se amendamentet nuk janë dorëzuar, për shkak se nuk janë përpiluar.

“Qeveria nuk do të dorëzojë amendamente në Kuvend. Procesi për përpilimin ende është në rrjedhë, duhet të presim”, thanë nga Qeveria e Maqedonisë, duke shtuar se një gjë e tillë pritet të ndodhë të hënën.

Kjo demanton deklaratën e deputetit të Lidhjes Social Demokrate e Maqedonisë (LSDM), Aleksandar Kiracovski, të dhënë për media ku thotë: “se disa amendamente do të dorëzohen të premten në Kuvendin e Maqedonisë”.

Amendamente, deri te Qeveria e Maqedonisë ka propozuar edhe partia opozitare shqiptare Lëvizja BESA me kryetar Bilall Kasami, të cilat kanë të bëjnë me çështjen shqiptare në Maqedoni, për të cilën nga Qeveria e Maqedonisë thanë se janë pjesë e pakos.

“Amendamentet që dje u dorëzuan nga Lëvizja BESA i kemi pranuar, dhe të njëjtat janë pjesë e pakos së ndryshimeve kushtetuese. Procesi ende është në rrjedhë. Se a do të shqyrtohen, për këtë duhet të pyeten partitë politike në Kuvend”, thanë nga Qeveria e Maqedonisë.

Në lidhje me këtë, analistët kanë vlerësuar se “nuk është momenti i duhur për të parashtruar amendamente për çështje shqiptare”.

Për këtë, lideri i njërit fraksion të Lëvizjes BESA, Bilall Kasami ka thënë se nëse nëse nuk merren parasysh amendamentet e propozuara nga ata, Qeveria vetë do ta mbajë përgjegjësinë për dështimin e mundshëm të votimit për ndryshimet kushtetuese.

“Në qoftë se qeveria nuk i merr parasysh kërkesat plotësuese të partive opozitare me arsyetime të paqëndrueshme procedurale, atëherë edhe partive të papërfillura opozitare ju pamudësohet të jenë pjesë e proçeseve të rëndësishme drejt integrimit në NATO dhe BE”, thuhet në reagimin e Kasamit.

Por me kushtëzimin e miratimit të marrëveshjes së Prespës nuk pajtohet partia shqiptare tjetër opozitare, Aleanca për Shqiptarët (ASH) e cila kërkoi trajtim të barabartë të gjuhës shqipe dhe maqedonase në kuadër të Kushtetutës së Maqedonisë dhe vendosjen e marrëveshjes së Ohrit në preambulën e Maqedonisë.

“Minim i procesit është amnistia, dhe jo kërkesat tona. Nuk është tabu të flasim se gjuha shqipe të jetë kategori kushtetuese. Ne asnjëherë nuk kemi kushtëzuar. Mendojmë se ky është momenti kur mundemi t’i bindim deputetët që t’i bëjnë këto ndryshime. Edhe Zaev në vitin 2016 premtoi se gjuha shqipe do të jetë kategori kushtetuese dhe mori më shumë vota shqiptare se ne. Mendoj se edhe te LSDM edhe te BDI ka vullnet të mirë t’i pranojnë amendamentet tona”, tha sekretari i ASH-së, Arben Taravari në emisionin “Top Tema”.

Përpilimi i amendamenteve vjen pas miratimit të procedurës për hapjen e kushtetutës së Maqedonisë, më 19 tetor të 2018-s në Kuvendin e Maqedonisë. Miratimi u mundësua me votën “për” të 80 deputetëve të Kuvendit të Maqedonisë, përfshirë edhe 8 deputetë të VMRO-DPMNE-së, për të cilët në Kuvendin e Maqedonisë do të formohet Komision për Pajtim Nacional dhe grup parlamentar, pasi që u përjashtuan nga partia.

LEXO: Tetë deputetët e ish-VMRO-së do të veprojnë në mënyrë të pavarur në Kuvend

Çfarë pas përpilimit të amendamenteve?

Pas përpilimit të amendamenteve, të njëjtat dorëzohen në Kuvenin e Maqedonisë, dhe çdo amendament nëpërmjet së cilëve do të intervenohet në kushtetutë, do të duhet që të kalojë nëpërmjet kontrollit  Komisionin Juridik-Ligjvënës, në përbërje të Sonja Mirakovska – kryetare, Frosina Remenski – zëvendëskryetare, dhe anëtarëve: Kostadin Kostadinov, Betiane Kostov, Sashko Kostov, Beti Naumovska, Ejup Alimi, Vesel Memedi, Zoran Ilioski, Nada Cipusheva, Vesna Pemova, Pavlinçe Çestojnova, Ivan Stoilkoviq, Nevenka Stamenkovska dhe Fadil Zendeli.

Kurse zëvendësanëtarë janë: Enes Ibrahimi, Mira Sojeçevska, Ilija Nikollovski, Mirosllav Jovanoviq, Samka Ibraimovski, Agim Shaqiri, Surija Rashidi, Bllagica Llasovska, Emilija Aleksandrova, Nikolla Micevski, Ivan Ivanov, Liljana Popovska, Dafina Stojanovska dhe Afrim Gashi.

Amendamentet do të shqyrtohen dhe në Komisionin për Çështje Kushtetuese ku duhet që të votohen me shumicë nga numri i deputetëve që janë anëtarë në Komision. Kryetar i Komisionit është Talat Xhaferi me zëvendës Xhevat Ademin, kurse anëtarë janë: Enes Ibrahimi, Sonja Mirakovska, Samka Ibraimovski, Liljan Popovska, Aneta Simeska Dimoska, Tatjana Lallçevska, Surija Rushidi, Nikolla Gruevski, Tajko Veljanoski, Dimitar Stevananxhija, Nada Cipusheva, Dafina Stojanovska, Ivan Stoilkoviq, Stojan Millanov dhe Fadil Zendeli.

Zëvendësnëtarë janë: Mileva Gjorgieva, Ilija Nikollovski, Lidija Taseva, Muhamed Zekiqi, Ferid Muhiq, Agim Murtezanov, Agim Shaqiri, Ziadin Sela, Emil Dimitriev, Amdi Bajram, Bllagoja Despotoski, Vlladanka Aviroviq, Dragan Cuklev, Nevenka Stamenkovska, Sasho Vasilevski dhe Afrim Gashi.

Pasi që Kuvendi me shumicë absolute, gjegjësisht me përkrahjen e 61 deputetëve do të deklarohet për çdo amendament të amendamenteve kushtetuese, do të caktohet seancë për ndryshim të Kushtetutës për të cilën është e nevojshme shumicë prej dy të tretave dhe me këtë bëhet ndryshimi i Kushtetutës.

Deri në ndryshimin e Kushtetutës është e nevojshme që të votohet edhe dy herë, njëherë me shumicë absolute gjegjësisht 61 vota nga numri i përgjithshëm dhe një herë me shumicë prej dy të tretave, gjegjësisht me 80 vota.

LEXO: Pesë kaluan, kanë ngelur edhe 10 hapa deri në ndryshimin e Kushtetutës

Ndryshimet kushtetuese parashihen me marrëveshjen e Prespës e cila është kusht për nisjen e procesin integrues të Republikës së Maqedonisë në NATO dhe Bashkimin Evropian.