Kjo le të mbetet midis nesh

S’ke kah ia mban në këto kohë. Jashtë rrugëve të qytetit është shtrirë gjerë e gjatë frika. Nga kriza e cila e ushqen pasigurinë e njerëzve jashtëpartiakë. Gjithandej është një sy i madh që të shikon prapa perdes, prapa dritares pak të hapur e të pikasë si njeri të partisë tjetër, që kuptohet kjo punë, kur ta kesh etiketën e njeriut “të atyre”, të partisë tjetër, të të tjerëve, ti automatikisht je armiku. I rrezikshmi. Me A të madhe.

Se, sot e gati tridhjetë vjet më parë, nuk është kurrgjë, nuk është kurrfarë mëkati të jesh armik i popullit tënd, po je Armiku  nëse nuk je “me ta”, me partinë e tyre ose në partinë e tyre. Ata vazhdimisht të thonë: pse vëlla ti – njeri me mend në krye të jesh armiku, pse të jesh krimineli?

Të thërrasin ata: eja me ne që të jesh rehat! Natyrisht, nuk të duan në tryezën e tyre, po të jesh aty afër, nën tryezën e tyre dhe vet ta pranosh zinxhirin e argjendtë të lënë aty përfund e vet të lidhesh për këmbën e tryezës. Aty ti do të jesh i miri, i dobishmi, i dëgjueshmi dhe vetëm aty mund t’i kullosësh mendtë, por pa fjalë. Mos se po e the një fjalë të vetme – e hëngre, sepse do të të akuzojnë se këto gjera nuk i duron kushtetuta, se është se i rrënon themelet e shtetit. Ç’të duhet fjala? Rri aty, nën tryezë dhe dije se gjithmonë ka dikush që mendon për ty e s’je ti aty nën tryezë për të menduar.

Sigurisht nuk të kujtohet kur ke dalë ta pish një kafe me ndonjë mik. Po, kur e mendosh, të dal a mos të dal, atëherë një zë i brendshëm të pyet: pse del? E me të vërtetë s’ke ku shkon. Kafenetë e lagjes janë shndërruar në klube  grupesh të ndryshme, janë bërë simposione publike ku trajtohet kotësia. Edhe aty – je nën ndjekjen e vazhdueshme të syrit të madh. Dhe, edhe ata përbirohet ajo fjala kërcënuese dhe ta vret veshin: Armik!

Veç kësaj, ajo që tash është dimër e na ka farkuar akulli gjithandej është plus një pengesë. Tash s’ka njeri që del ta pastrojë hyrjen e ndërtesës, kurse komunës tash nuk i dëgjohet zëri, nuk i kërcet fare për akullin që i ka mbërthyer rrugët, sepse zgjedhjet janë diku kah fundi i pranverës, kështu që ata të komunës kanë kohë që të zgjohen. Prandaj ata janë duke dimëruar rehat-rehat. Pastaj komuna është e qetë sepse intelektualët janë tërhequr, janë mbyllur në guaskat e fildishta, nuk bëjnë zë fort se nuk dihet se çfarë qeverie do të formohet. Bëri e u formua një qeveri për të cilën nuk ke thënë ndonjë fjalë të mirë, atëherë puna bëhet dhallë. Po jo, nuk do të formohet qeveri, sepse po u formua do të dalë Vaskoja e do të thotë se Musa e ka bërë, që kur ta përkthesh këtë mualif të Vaskos del se Musa qenka aq i fortë që e rrëzon me një shqelm shtetin. Kujdes, thotë Vaskoja, mos shko pas Musës se po shkove, automatikisht je Armiku i partisë, i koalicionit dhe kur je armik i partisë dhe i koalicionit, je edhe i shtetit. Si i tillë, e di se çfarë të pret.

Kështu, nuk del ti, nuk del ai, nuk dalin shumë të tjerë dhe lagjja  bëhet e shkretë. Tash as harabel nuk sheh, as sorrë këtu pari. Jo që i ka përzënë ngrica e të ftohtët, por si duket e dinë edhe ata sa i ndotur është ajri dhe sa e rëndë është atmosfera dhe ia kanë mbathur të gjejnë ndonjë vend ku mund të merret frymë më lehtë. Edhe zogjtë e shkretë e kanë ndjerë acarin dhe krizën në lëkurë të vet. Aty-këtu afrohet te dritaret ndonjë pëllumb i egër me këmbë të lënduar për t’u ngrohur e për të na kujtuar se në këtë botë ka edhe shpezë. Se për ushqim, ushqim s’ka. As për njerëzit, as për ata. Gjithkush kujdeset për ushqimin, madje edhe thërrmijat i ruajnë. Pëllumbat e shkretë do të mundohen shumë nëpër kontejnerë për ndonjë thërrmijë të mykur.

Të gjithëve na ka mbërthyer akulli, smogu, atmosfera e rëndë, syri i madh…

Po, helbete, njerëz jemi, kur detyrohesh të dalësh të blesh bukë në dyqan, duhet të kesh kujdes se mund të ketë nëpër ndërtesat e reja gra të cilat i hedhin najlonët me mbeturina nga kati i pestë, i gjashtë. Mund të të qëllojë najloni i mbushur e i rëndë në kokë e pastaj “konstatohet” se akëcilit i ka rënë pika sa ka dalë nga shtëpia. Jo najloni, po pika! Dhe, ja aq e ka njeriu: dje ishte, sot s’është. E thonë ndonjë fjalë njerëzit për të ndjerin: i mirë ka qenë! Diku mund ta mbajnë ndonjë përkujtim, ku del e flet ndonjë nga ushtarët e partisë. Një ditë më vonë e harrojnë. Mbetet njeriu me gjithë emrin e tij nën shtresën e trashë të harresës  si miliona njerëz që e kanë shpenzuar jetën për ta bërë e për ta ruajtur këtë lagje dhe emrin e këtij qyteti të lashtë.

“Nuk e di kah e ngritën kryet këto ndërtesa të larta midis lagjes sonë të mjerimit”? e pyet një mik mikun në telefon e shton: “Gjithë ato ndërtesa të larta që e shpojnë edhe qiellin! I kanë lënë shtëpitë tona të duken si thnegla të vrara pranë tyre.

Pse vëlla s’i bënë ato ndërtesa në atë boshllëkun e madh rreth kazermave, po i futën në këtë ngushticë midis shtëpizave tona këtu në lagje, ku s’kemi kurrfarë infrastrukture për ujë e për rrymë elektrike? Dhe, pse i kanë ngritur kur djem, vajza e zogj po largohen nga lagjja jonë? “Faji është i Musës”, shton, “se Musa ka bërë amin atëherë kur është bërë ndarja territoriale… Por, kjo që ta thashë, le të mbetet midis nesh… E, s’i dihet kur të bëhet qeveria”!