Letër Salës

Elida Zylbeari 00:01, 27-02-2016

Përmbledhjen e tij të parë, dhe sipas shumë njohësve të poezisë, më të mirën deri tash “Vdes pas gjërave të imëta” Salajdin Salihu e shkroi si djal i ri derisa jetonte në shtëpinë e vjetër të babës në fshatin Sllatinë të Tetovës dhe “flinte në shilte të ngushtë”, siq i shkroi në letër një mik. Studionte me tamam për gjuhë dhe letërsi shqipe, kapërdinte libra me pasionin e lexuesit i cili natyrshëm mendon se librat më të mirë janë ato që ende nuk i ka lexuar, prandaj i kërkonte me ngulm.

…ishte avantazh ti rrije afër dhe ta dëgjoje – Sala hedhte vetëm ca fjali që të tjerëve mandej na shërbenin si referenca, dhe ikte në heshtje. I takonte sojit të njerëzve që parapëlqejnë të dëgjojnë sado që kanë për të thënë. Djali i ri, skajshmërisht modest, me melankoli në sytë e lëvizshëm (“nata u derdh në sytë ullinj”) dhe me shqisa supersensitive i dha poezisë mbarëshqiptare këngë të përjetshme. Vetë autori dukej jokoshient për këtë:

“shkruaj për ta ngushëlluar veten

…shkruaj të mos ndihem i vdekur

e jo për t’u bërë i përjetshëm”.

Shumë shoqëroheshim në kohën kur ai ndërtonte dioptrinë dhe nënshkrimin e vet autorial, fillimi i viteve të 90-ta…Një grup ëndërrimtarësh të mbledhur në klubin Doors në katin e dytë të qendrës tregtare që nuk kishte gjë tjetër të bukur dhe i mjaftonte Doors-i. Klubi i të pakënaqurve që nuk kritikonin vetëm, por e kthenin pakënaqësinë në motor veprimi. Ishim të ri, ishim të lirë, nuk kishim asgjë dhe kishim gjithçka.

Kafeneja jonë lëshonte muzikë e cila edhe sot dëgjohet dhe në atë zhurmë cilësore debatohej me zjarr për temat e kohës, flisnim për ndryshimet që patjetër do ndodhnin, mendonim. Nuk ndodhën andaj vargjet që shkroi Salajdini si refleksion çasti janë aktuale edhe sot:

“Përse nuk jemi akrepë të gjallë,

në një orë të pakurdisur”.

Qyteti, në esencë më urban se i sotmi dhe më rinor në të menduar, na dukej si katundet e përhumbura të veprave të Markesit, por njëkohësisht e ndjenim se brenda asaj ngathtësie megjithatë ka dinamikë: “Makondo është e Makondo s’është” e tha “shkurt dhe artë” Salajdini, kurse në tjetër poezi vazhdoi:

“Ka rregulla të serta ky qytet

ora policore fillon në mëngjes për dashnorët

fshihet dashuria si libër i rrezikshëm

si mëkat fëmijërie që s’e përmendim kurrë…”.

Ai dha diagnozën e saktë për vendet e lëna pas dore që doemos provincializohen (“Vendi ku ndodh asgjëja).

Portetizoi njerëzit e ngathtë të cilët presin një ditë e cila nuk do t’u vijë përderisa vetëm presin (“Me plakun Santiago të Hemingueit”).

Në mënyrë fotografike sqaroi mbrëmjet e sikletshme kur agimi vonohet:

“…me pagjumësi që i lëvaret mbi qerpik

si një varg specash tharë në hajat”.

Krijoi vargje me muzikalitet të rrallë që mbahen mend me një të lexuar:

“jemi dy luftëtarë rebel

plot luftëra në mes