A SHITEN LUGJET E VERDHA?

Lagjja jonë është me rrugë të ngushta, tepër të ngushta, me shtëpi shumë të vjetra, të ngjitura njëra pas tjetrës, të kthyera kah jugperëndimi dhe thuajse gjithë ditën u bie dielli. Pullazet janë me tjegulla të kohëve të shkuara, oxhaqet të larta, kurse oborret të vogla. Aty jetoj unë me time shoqe, Martën, dhe babain plak, Ukën. Jemi në zgrip të humnerës së varfërisë. Krejt çka kemi janë dielli dhe brushtulli që lëvaret në anën tjetër të murit, ta zbukurojë rrugën.

Njerëzit e këtushëm lavdërohen me lagjen. Thonë se ajo është zemra e qytetit, se është e lashtë, më e lashta në qytetin tonë të madh, se këtë e dëshmon edhe kështjella që ngrihet mbi lagje. Mirë, mirë, por unë ndjehem ngushtë këtu. Mendoj se një gotë raki ta pijë dikush, mbushet me erë çdo shtëpi, një këngë ta këndojë dikush, të gjithë e fishkëllejnë melodinë e saj rrugëve, një fjalë ta thotë dikush, nisin thashethemet që s’kanë të sosur. Pastaj ngrihet temperatura e shumicës së njerëzve, zakonisht pleq, që rrinë ulur nëpër do gurë para dyerve të mëdha; në rrugë: kush piu, pse piu, a fejesë qe, a ndenjë koti. Dhe… kush të tha, çka të tha, pse, si?…

Im atë rrallëherë del para dere e më rrallë e thotë ndonjë fjalë. Rri shtrirë gjithë ditën mbi qyshkun e vjetër nën hajat, i sodit malet e larta përballë dhe pi duhan me një çibuk të argjendtë. Ndonjëherë e vendos çibukun në një tabaka që e ka pranë dhe ofshan. “Eh, moj shtëpi”, thotë dhe i shikon shkallët thuajse të kalbura, shtëpinë e rënduar nga vjetërsia. Mua ma thotë mendja se është mërzitur nga kushtet që s’i kemi për një jetë më të mirë. Por edhe nga shtëpia e nga lagjja. Dhe, më vjen keq për babain. Por, s’i flas, mos të më keqkuptojë, mos ta lëndoj, helbete, sepse tash është bërë i prekshëm. Vetëm bëj plane si t’i krijoj kushte pak më të mira, që ta heq nga ky qyshk i papërshtatshëm ku rri. Në një orë të caktuar i afrohem, ia çoj një shurup kundër kollës që shpesh e rrok dhe s’e lë rehat. E ndihmoj pak të ngrihet e të mbështetet për muri që ta ketë më lehtë kur ta marrë barin. Ia shoh venat e fryra në krahët e thatë asht e lëkurë dhe them si u tha kështu kjo dorë krejt muskuj që dikur na mbante duke thyer gurë në gurishte:

“Duhet ta pish shurupin, baba”!

“E di, e di”…

Një ditë, ishte e diel, unë sillesha rreth oborrit, të bëj ndonjë punë, ta shfrytëzoj fundjavën. Babai më ndiqte me shikim. Nuk e di a nuk ishte i kënaqur me punën time, apo donte të ma bëjë me dije se duhej t’ia jap barin, të cilin s’e pinte me ndonjë merak, të thuash. Kur u bë koha e shurupit, iu afrova:

“Baba, shurupin”!

“E di, e di”, më tha ai, dhe m’u bë se donte të refuzojë. E ngrita me kujdes, si gjithëherë. Duke e mbushur lugën me shurup, i thashë:

“Pije, e pastaj ulemi e bëjmë pak muhabet”.

“Mirë që t’u kujtua”, më tha babai. “Me javë të tëra rri këtu, e një fjalë s’ma ke thënë. Nuk di se çka po ndodh rreth nesh. Në këtë lagje guri”. Pastaj e piu shurupin, e nxori një cigare me ata gishtat e tij të thatë të cilët i dridheshin. Unë e mora çibukun që e kishte pranë nënkrejcës dhe desha t’ia vendos cigaren në të. “Hiqmu, hiqmu, e vë vetë unë”, tha. Dhe, ngadalë e vuri. “Ndizma”, shtoi. “Aty e ke shkrepsen. Aty ku ishte çibuku”. E mora shkrepsen dhe ia ndeza cigaren. “Diçka paska krisur”, tha babai, “pasi dashke të bisedosh me mua”. E thithi cigaren dhe vazhdoi: “Ka, ndoshta dhjetë ditë, që këto çaste pranvere po i kaloj në vetmi në këtë qyshk. Kurse ti”…

“O baba, punët bre, punët s’më lënë! Duhet të hamë. Po nuk punova unë, askush nuk na e sjell thesin e miellit te dera”.

“Leri këto fjalë”, tha babai. “Janë fjalë të miat këto. Më dukesh sikur tallesh me mua. Tregomë çka është puna… Ku e ke muhabetin”?

“Baba”… i thashë.

“Fol”.

“Mendova ta shesim shtëpinë”… Babai si e pat duke thithur duhanin nga ai topthi i qelibarit të çibukut, e largoi çibukun me hidhërim.

“Çka”?!… Ta them të drejtën nuk e prita të reagojë kështu.

“Thashë, ta sheshim shtëpinë. E kam gjetur një banesë të mirë… Mendoj se do ta kemi më mirë atje… Këtu jemi ngushtë… Atje do ta bëj një dhomë me një krevat të rehatshëm”… Babai e ngriti çibukun me cigaren e ndezur  hiri i gjatë i së cilës i ra mbi këmbë.

“Shtëpinë thua?… Ta shesësh”?!… Plakut iu drodh zëri.

“Shtëpia jonë është një kasollë gjysmë e rrënuar dhe gjithandej i vjen era myk. Kur bie shi, rrjedh gjithandej. Është koha t’i kalosh rehat vitet e pleqërisë, baba”, i thashë.

“A Marta ta paska mbushur mendjen ta shesim shtëpinë”? pyeti babai me një zë të mekur. “Jo, Blert, jo biri im, jo! Kjo shtëpi nuk shitet! Dil në oborr dhe shikoje oxhakun e shtëpisë. Vetëm oxhakun e saj s’ka kush e blen, lere më krejt shtëpinë! Tha me vendosmërinë e një burri të fortë. Babai e shikonte shtëpinë si ndonjë vepër të veten, si një poezi të veten, të cilës  ia kishte dhënë fjalën për një besnikëri të pafundme se do ta mbante për të shenjtë. Dhe, kurrë s’do ta tëhuajsonte. “Këtu është hija e gjyshit tim, hija e babait dhe nënës sime, e nënës tënde, këtu çdo fjalë shqipe i ka gjurmët në shkallë, në dritare, në çdo pëllëmbë të oborrit, në themele e në pullaz, në derë e në oxhak”, më tha babai. “Kjo shtëpi nuk shitet, Blert, jo! I ka themelet në Lugjet e Verdha. Kush mund t’i shesë Lugjet e verdha”?!…

Ja që edhe mua m’u duk se iu shumëfishua çmimi shtëpisë, pasi e dëgjova babain, zëri i të cilit pas shumë kohësh ishte me aq forcë e me një theks të paparë vendosmërie e krenarie.

Lagjja m’u bë pastaj disi e madhe, kështjella edhe më e madhe, kurse babai më ngjante me atë plakun e kreshnikëve të Lugjeve të Verdha. Dhe, me vete thashë:

Me të vërtetë, a shiten Lugjet e Verdha?

Shkrimi është shkruar enkas për Portalb.mk. Të drejtat e publikimit i kanë vetëm ©Portalb.mk dhe autori, sipas marrëveshjes mes tyre.

Lajme të ngjashme

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Back to top button