Diskursi psikoanalitik

Shumë nga diskutimet filozofike janë specifikuar nga rindezja mjaft mahnitëse e çështjes së realizmit. Në të vërtetë duket se po dëshmohet një ringjallje të fuqishme të çështjes së realizmit, me konceptualizime të reja ose përkufizime të kësaj të fundit, si dhe të kundërshtarit të saj (‘korrelacionizmi’ në vendin e nominalizmit). Alenka Zupančič propozon për të marrë mundësinë e kësaj për ta ngritur çështjen në fushën e konceptimit të Lacanit ku psikoanaliza është e shqetësuar rreth debatit të realizmit. Me një nga konceptet qendrorë të teorisë së Lacan-it, çështjet që ngritën si statusi i reales, mund të tingëllojë çuditshëm që realizmi të identifikohet më realen drejt ngritjes të së pamundurës. Filozofia post-karteziane duke filluar me Kantin refuzon apo diskualifikon mundësinë për një akses në të qënurit jashtë korrelacionit të të menduarit. Ndarazi nga relacioni i saj me subjektin, zakonisht nuk pajtohemi me objektin në vete, por aty nuk qëndron një subjekt tjetër që pothuajse mund të jetë i gatshëm në një lidhje me një objekt tjetër. Parimi kryesor i hulumtimeve filozofike bëhet kur relacioni proçedon çdo subjekt dhe është paraprak me terminologjinë që e lidh atë. Filozofia post-karteziane bashkohore është e ndryshme nga filozofitë tjera ku Meillassoux e vë në përgjithësi duke treguar se filozofët modern konsistojnë në besime primare të relacionit të termave këpujativë. Një besim në pushtetin konstituitiv të relacionit reciprok. Bashkëpunimi është një pjesë gramatike që dominon filozofinë moderne apo një formule kimike të vërtetë.

Por mund të shtrohet pyetja se deri të Kanti, një nga problemet primar të filozofisë ishte të mendonte për substancën, e cila konsiston në tentativën për të menduar për korrelacionin. Para ardhjes së transcendentalizmit, një nga çështjet që ndan filozofët rival është se “Kush e kupton natyrën e substancës?” – Ai që mendon Idenë,individi,atomi, Zoti! Po qëkur Kanti zbuloi se ajo që ndan filozofët rival nuk është ai që kupton natyrën e substancës por është ai që kupton natyrën e vërtëtë të korrelacionit. Pamjaftueshmëria e pozicionit të treguar sipas Meillassoux, kur përballet me qëndrimet antike apo me fosilet e zanafillës prodhon qëndrime nga shkenca eksperimentale të shqetësuara për ngjarjet në gjenezën e jetës. Problemet e zgjidhshme për një korrelacionist është se si ata e kuptojnë qëndrimin shkencor duke mbajtur eksplicitetin mbi manifestimin e botës që është i pozicionuar si anterior ndaj emergjencave të mendimit dhe emergjencave të jetës ose më thjeshtë e thënë raporti i njeriut me botën. Merita e Meillassoux jepet të çeshtja e të folurit për të njëjtën botë. Alain Badiou, së fundmi ka ngritur dhe përgjigjur një pyetje të ngjashme në domenin e politikës nëse a është e njëjta botë?. Është e dukshme se shkenca dhe filozofia janë zhvilluar në botë paralele ku te njëra është e mundur të diskutosh për realen në vetvetë pavarësisht nga lidhja e tij me subjektin. Nëse aplikojme aksiomen “Këtu është vetëm një botë” në vend që të anojmë nga filozofia si rrugëdalje më objektive Meillassoux merr tjetër shteg, faktin që deklaratat shkencore mund ti arratisen horizontit të kuptimit filozofik indikojnë se aty ka diçka të gabuar.

Në trend për të mbijetuar me praktikat diskursive sakrifikohet shumë në emer të reales në kuptimin absolut. Zupančič përmend se Catherine Malabou dhe filozofia materialiste synon të zhvillojë nje teori të re të subjektivitetit të bazuar mbi shkencat kognitive. Në polemikat e saj në psikoanalizën freudiane dhe lakiane ajo kundërshton libidon e pandërgjegjshme. Materializmi i Malabou lëvizë në drejtim të natyralizimi të diskurseve nëse kjo përfaqëson tentimin të reduktojë kapjen mes organikës dhe subjektit në rrugën për të gjetur kauza organike të subjektit. Meillassoux në ontologjinë e tij realiste, duke diferencuar mes kualiteteve primare dhe sekondare të qënies, ai referon së ajo është absolute, se ajo është e pavarur nga çdo lidhje me subjektin përmes segmentit që mund të formulohet matematikisht. Realizmi i Meillassoux nuk është realizmi i universal por është realizmi i korrelatës të universales që ndryshe ai e quan referente. Qëndrimet janë ideale deri diku aq sa realiteti i tyre shkon krah për krah me kuptimin por referencat domosdoshmërisht nuk janë ideale. Referencat e qëndrimeve nuk janë krah për krah me kohen që jetojmë. Fakti që kriteri i absolutes jepet si një korrelatë matematikore domosdoshmërisht nuk implikon diçka si subjektin dhe subjektiven por implikon domosdoshmërisht diçka diskursive. Dimensioni psikologjik pasi Descartes humb dyert e mëdha, absolutin e jashtëm, realen dhe këto janë burgosur nga vete kafazi subjektiv dhe diskursiv. Këtu shfaqet klaustrofobia e kësaj burgosje, një obsesion konstant me veten, pamundësia për të dalë jashtë asaj që vetë subjekti ka ndërtuar.

Këtu shfaqet edhe një parehati politike ku shfaqen ndjenjat e impotences, pamundësia për të ndryshuar gjithçka, zhgënjimet e mëdha dhe të vogla në histori. Slavoj Žižek me të drejtë tregon së çmimi i llojit të materializmit ndoshta mund të bëhet një ri-spiritualizëm i çështjes. Insistimi tregon aspektin vendimtar të ‘gënjeshtrave’ të Meillassoux për të mbështetur fantazinë nominalisht dhe saktësisht fantazinë e madhe. Nëse mendojmë se fantazia e reales realisht nuk ekziston kjo implikon fantazinë në një kuptim të psikoanalizës, njè ekran që mbulon faktet ku realiteti diskursiv në vete rrjedh. Shtresa e Meillassoux nuk konsiston në kundërshtimin e reales ndaj diskursit por përkundrazi synimi i tij është te artikulimi që duhej t’i ikë logjikës konstitutive transcedentale dhe bashkëvarësinë e tij. Artikullimi i bashkuar shtrihet mbi dy thirrje fondamentale që tashmë janë të përmendura mbi tezat e qualiteteve primare të matematikës dhe domosdoshmëria absolute e kontigjencave. Të dy këto teza janë filozofike dhe synojnë hedhjen e themeleve të shkencave modern duke paraqitur një artikulim diskursiv dhe real. Edhe pse thuhet se kjo tenton të korrigjojë realizmin nativ të shkencës duke e zëvendësuar më një terren reflektiv, filozofik dhe realizëm spekulativ. Si një formë e realizmit nativ, besimi i drejtëpërdrejtë që natyra e përshkruan është absolute dhe ekziston aty si e pavarur nga ne – Meillassoux – presupozimi duket se shkenca operon ne rrugë të duhur.

Teoria ontologjike e cila duhet të korrespondojë me praktikën edhe pse paraqitet me pengesa ajo i kalon ato. Kundrejtë kësaj Lacan-i ka një vullnet të jashtëzakonshëm të elaboruar mirë të shkencave moderne dhe manovrimit të saj në situatat ku vendoset në diskurset psikoanalitike. Lidhja mes diskursit psikoanalitik dhe shkencës është një çështje shumë fundamentale për mendimin e Lacan-it. Në njërën anë prezupozohet se lloji absolut i bashkohësisë, psikoanaliza është e mundur vetëm pas përthyerjes së inagurimit të shkencave moderne. Në anën tjetër, jo më pak të shquar nuk ka dallim dhe disonances mes psikoanalizës dhe shkencës me konceptin e së vërtetës si shënjuesi i saj më i mirë që përfshin diferencën në objektet respektive. Terreni i përbashkët i ndarë mes psikoanalizës dhe shkencës nuk është asgjë më shumë se realiteti në dimensionin e saj absolut, por ato kanë rrugë të ndryshme të përceptimit të reales. Galileolizmi zëvendëson një nocion antik të natyrës me një nocion modern duke u dakorduar me atë që natyra nuk është asgjë tjetër veçse një objekt empirik i shkencës. Pas Galileo-s natyra nuk ka asnjë tjetër substancë të ndjeshme e cila mund të rezultojë e domosdoshme në funksionimin e shkencës në formulat matematikore. Revolucioni i shkencës galileanë konsiston në prodhimin e vetë objektit (natyra) si korrelatë objektive. Fakti që shkenca flet për këtë apo për atë ligj të natyrës dhe për universin nuk do të thotë se kjo ruan prespektiven e së Jashtmes Madhështore. Shkenca moderne fillon kur kjo prodhon objektin e vet. Shkenca moderne krijon një realitet të ri, nuk është  ajo që objekti i shkencës është imediat me formula se sa e padallueshme nga ato formula sepse nuk ekziston pa ato formula dhe akoma është reale. Realja e re nxjerr revolucionin shkencor të Galileos si reale ku diskursi ka pasoja. Fakti që diskursi ka pasoja te realja nuk e mban për natyrën në kuptimin alegorik të saj, ajo e mban vetëm për natyrës si fizike apo për natyrën fizike.

Por Lacani tregon se gjithmonë është një argument realist. Nuk mund ti rezistojmë idese së natyra është gjithmonë aty edhe nëse ne jemi apo nuk jemi. Natyra është aty, por ajo që e dallon nga fiziku i saj ja vlen për të thënë diçka rreth fizikes dhe diskursi ka pasojat e saj. Materializmi nuk është i garantuar nga asnjë çështje dhe janë tre pika decisive që e formulojnë atë. E para është zhvendosja e theksit nga një studim diskursiv të reales të pasojat e diskursivit real. E dyta është definicioni i realitetit të ri që po shfaqet. E treta është problemi i materializmit. Subkoshienca e pavetëdijshme është çelësi i dimensioni të materializmit. Materializmi i vërtetë, ku Lacan-i e vë në një krizë mahnitësë, mundet vetëm të jetë si një materializëm dialektik, nuk është e bazuar në parësinë e materies, as në materie si parim i parë, por në nocionin e konfliktit, ndarjes, të vërtetës së prodhuar nga vetë ajo. Aksioma fundamentale e materializmit lidhet me primatin e një prerjeje, dhe kjo nuk është pa pasoja të lloji i realizmit që i përket materializmit. Dallimi mes natyrës dhe fizikës së vendosur nga Lacan-i nuk e ndjek logjikën e dallimit të natyrës si një gjë e paarritshme në vetvetë dhe fizike si natyrë e strukturuar në mënyrë transcendentale që ka akses në dijen tonë. Shkenca moderne krijon një hapësirë të re të reales në një dimension të ri. Fizika nuk mbulon natyrën apo e duplikon atë simbolikisht, ajo e shton atë, më vazhdueshmërinë e natyrës për të qëndruar aty ku ka qënë gjithmonë. Natyra vazhdon të qëndrojë atje si një Realitet i pakalueshëm në vetvete, por si imagjinare, që ne mund të shohim, si dhe dashuria, që është por në të njëjtën kohë, tepër e parëndësishme. Nominalisti kategorikisht duhet të heqe dorë nga materializmi dialektik që e kërkon tradita nominaliste që në mënyrë strikte është rreziku i vetëm i idealizmit.  Kjo nuk ka të bëjë me të qenit realist në kuptimin që njëri ishte realist në Mesjetë është në kuptimin e realizmit të universaleve; ajo që është në rrezik është të shënojmë faktin se diskursi, diskutimi shkencor, e gjen vetëm të vërtetën në atë që varet nga funksioni i dukjes – Lacan-i. Fakti që krijon diskursin e shkencës hap një hapësirë ​​në të cilën diskursi ka pasoja (reale) gjithashtu do të thotë se ajo mund të prodhojë diçka që jo vetëm që të bëhet pjesë e realitetit, por gjithashtu mund ta ndryshojë atë. Shënjestrat se problemi i disa aspekteve të filozofisë modern e cila shtrinë tentakulat e saj që mos të humbasë një dimension të shkencës në një pikë të dhënë të reales dhe vazhdon ta reduktoje me logjikën e arsyes instrumentale dhe teknicizmin. Kjo mund të shikohet si një ndihmë në filozofinë bashkohore më diskursin universal te definicionet minimale që duhet të jenë precizë sepse në lidhjet sociale diskursi nuk ka pasoja. Realja nuk është e garantuar nga konsistenca e numrave apo letrave por nga e pamundura që është limiti i konsistenvës. Realja është e indikuar nga fakti se jo çdo gjë është e mundshme, komponenti i Lacan-it detyrues ndaj realizmit të pasojave të modalitetit të së pamundurës. Artikulimi që përfshinë vetëm letrat dhe efektet e saj është i vetmi aparat nga kuptimi që duhet të paraqesin realen. Ajo çka është reale e bën apo kostituon një vrimë në përmbledhjen e saj në një diskurs shkencor.

Pika primare në realizmin psikoanalitik është se realja nuk është një substancë apo një qënie, ajo është limiti i substancës dhe qënies. Realja është ajo traditë ontologjike duhet të shkëputë të vjetrën për të marrë zë për të qënë një qenie. Leksioni fundamental i mohimit në psikoanalizë shfaqet shumë intëresant dhe kompleks, ai pajtohet me kuptuesin par excellence dhe ashtu si Freud ka raportuar mohimi është mohim edhe pse ndonjëhere është me përdorim instrumental edhe pse ngec keq. E pandërgjegjshma ngec në të shtrembërtën e vet dhe nuk maskohet në atë që subjekti realisht shikon në ëndërrat e veta. Represioni si simptomë që konsiston në analizën dhe bëhet e ndërgjegjshme mund të formulohet si shtypje me përmbajtje të pranueshme e cila mund të eliminohet por nuk mund ta eliminojmë strukturën e hendekut që qëndron mbi të. Një mohim i diçkaje nuk është mungesë e pastër apo një asgjë e pastër apo thjeshtë një plotësuese e asaj që e mohon. Momenti kur flitet nuk ka një gjurmë të asaj që nuk është. Ky është një dimension i prezantuar nga kuptuesi, por i pakthyeshëm ndaj tij. Realizmi në psikoanalizë shpërndahet përmes shkencës, nëse subjekti i subkoshiencës është subjekti modern i shkencës, kjo është saktësisht i lidhur me diskursin e pasojave. Thënia e Lacan-it se subjekti është përgjigjja e reales tregon efektet e diskursit të konstituar. Subjekti duke lënë prapa entitetet linguistike, i përkasin domenit të reales, që rezulton me linguistiken por në vete nuk është gjuha, është realja e definuar nga fakte se gjuha ka pasojat e saj. Aksiomat e Lacan-it nuk e definojnë si absolute kontigjencën, por e pozicionojnë në pikën e së vërtetës të domosdoshmërisë të absolutës për tu bërë e pakufishme. Pika ekzistuese mes psikoanalizës dhe shkencës është se ajo çka shkenca nuk sheh apo zgjedh për të mos ditur është si pasojë e diskursit të së vërtetës. E vërteta si një dimension objektiv i diskursit, jo ajo e vërtetë e një konfigurimi të dhënë por ajo e vërtetë si një element i pakundërshtueshem dhe i pareduktueshëm shfaqet si një esencë produktive e pastërtisë të imanencës. Elementi i reales – e vërteta që mund të flitet vetëm në vetën e parë që Lacan-i e paraqet si ‘Unë, e vërteta, duke folur’ shfaq interesin e të vërtetës në psikoanalizë si një kapitull i ri në realizëm. Pra psikoanalisti është kapitalisti i së ardhmes.