ASHAM: Nevojitet debat shkencor dhe profesional për ligjin për gjuhët
Akademia e Shkencave dhe Arteve të Maqedonisë – ASHAM konsideron se para miratimit të Propozim-ligjit për përdorim të gjuhëve në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë, nevojitet të hapet debat profesional dhe shkencor për disa çështje që i rregullon kjo zgjidhje ligjore me pjesëmarrje të ekspertëve nga profile të ndryshme – linguistë (albanologë,maqedonistë, specialistë nga sfera e linguistikës areale), juristë, sociologë dhe të ngjashëm.
Debati profesional dhe shkencor, siç thuhet në kumtesën nga ASHAM-i, do të kontribuojë që më mirë të kuptohen zgjidhjet e propozuara, të pastrohen disa të pathëna që mund të krijojnë probleme gjatë zbatimit të Ligjit në praktikë, të qartësohen disa interpretime të ndryshme që u paraqitën në debatin e deritanishëm dhe ngjashëm.
Sipas ASHAM-it, për të gjithë çështjet e hapura dhe dilemat lidhur me këtë problematikë deputetët në Kuvend, duke i respektuar mendimet profesionale dhe shkencore, duhet të iniciojnë debat konstruktiv, e bazuar mbi parimet e transparencës, tolerancës, respektimit të ndërsjellë dhe evitim të çfarëdo lloj ultimatumi dhe ekskluzivitet, pa marrë parasysh se nga cila anë ato që të vijnë.
“Pluralizmi gjuhësor është karakteristikë imanente e shoqërisë multikulturore. Prej këtu, janë legjitime insistimet e bashkësive për avancim të së drejtave të tyre gjuhësore. Maqedonasit duhet ta respektojnë këtë dhe të shfaqin interes për gjuhët e bashkëqytetarëve të tyre dhe për avancim të së drejtave të tyre gjuhësore, kulturës dhe traditave. Por, edhe anasjelltas – përfaqësuesit e bashkësive të tjera duhet të tregojnë mirëkuptim, tolerancë dhe respekt për gjuhën maqedonase, si gjuhë e popullit shumicë, dhe për funksionin e tij integrues, bashkues”, qëndron në kumtesën nga ASHAM.
Propozim-ligji për gjuhët, theksojnë nga ASHAM, duke e respektuar parimin e përfaqësimit të numërt të bashkësive, jashtëzakonisht e zgjeron dhe e avancon zbatimin e gjuhës shqipe në Republikën e Maqedonisë, me qëllim që të mbyllet një çështje e hapur, e cila krijon tensione ndëretnike dhe pas ndryshimit të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë në vitin 2001.
“Akademia e Shkencave dhe Arteve të Maqedonisë fuqimisht qëndron në pikëpamjen se Republikën e Maqedonisë duhet ta ndërtojmë dhe ta zhvillojmë si shoqëri me orientim demokratik, prosperitet ekonomik dhe evropian, multietnik dhe multikulturor”, thuhet në kumtesën nga Kryesia e ASHAM-it me rastin e Propozim-ligjit për përdorim të gjuhëve.
