Tetovë, alarmi me ajrin e ndotur, statistika: kush i ka fajet, çfarë duhet bërë?! (FOTO)
Qytetarët e Tetovës vazhdojnë të thithin ajër tmerrësisht të ndotur. Të hënën matësit e ajrit shënuan ndotje maksimale, thuajse 20 herë më shumë se sa e lejuara! Pa përjashtuar ndotësit tjerë, banorët gjejnë fajin te fabrika e Jugohromit e cila prolongon në vazhdimësi vënien e filtrave duke punuar kështu jashtë gjitha standardeve ekologjike. Nga oxhaqet e saj vazhdon të villet tymi që sipas mjekëve dëmton shëndetin e rreth 200.000 njerëzve.
Sipas studiuesve, në Tetovë ka tre lloje të ndotjes:
I pari është kombinati metalurgjik Jugohrom, i dyti është trafiku – mjetet e komunikacionit, kurse në grupin e tretë bëjnë pjesë amvisëritë dhe djegja e deponive.
Sipas dekanit të Fakultetit të Shkencave të Natyrës në USHT, Fauzi Skenderi, në ndotjen e ajrit në qytetin e Tetovës Jugohromi merr pjesë me 24 %, kurse tjetrën e shkaktojnë ndotësit tjerë.
“Si ndotës të ajrit në Tetovë janë edhe mbi 40.000 automjetet sa llogaritet se ka sot kjo komunë , prej të cilave 70% funksionojnë pa katalizatorë dhe në gjendje të keqe teknike”. Ndotës të tjerë janë edhe amvisëritë dhe djegia e deponive të egra në qytet. Gjithë këta ndotës bashkë , gjatë kohës kur mjegullat bien poshtë në fusha, ndikojnë në formimin e ‘smogut’ të rrezikshëm për shëndetin e njerëzve”. shprehet për Portalb Skenderi.
Hasan Idrizi, profesor i ekologjisë dhe i mbrojtjes së mjedisit në USHT për Portalb deklaroi se ndotësit e Tetovës janë antropogjenë.
“Fjala është për lëndët djegëse si: nafta, qymyri, druri, mazuti dhe gazi, të cilët përdoren nga industria, komunikacioni, amvisëritë etj. Sipas të gjitha studimeve kombinati Jugohrom është harxhuesi më i madh i lëndëve djegëse dhe për pasojë edhe ndotësi kryesor. Gjatë studimit që kam bërë në vitin 2007, kam ardhur në përfundim se vetëm Jugohromi djeg 65 % lëndë djegëse kurse gjithë qyteti i Tetovës (komunikacioni, amvisëritë, djegia e mbeturinave) 39%. Nga këto djegie emetohet karboni, hidrogjeni, sulfuri, azoti dhe grimcat e imëta PM10, që janë të dëmshme për organet e frymëmarrjes dhe shëndetin e njerëzve” shprehet Idrizi.
Aktivisti i Lëvizjes ekologjike “Eco Guerilla” Arianit Xhaferi thotë se në rajonin e Pollogut Jugohrom merr pjesë me ndotje me afër 55%, sepse çdo ditë lëshon rreth 30 tonë pluhur në ajër.
“Me filtra, në rastin më të keq të mundshëm do lëshonin vetëm 800 kg pluhur në ditë. Në vitin 2009 Jugohrom nuk ka punuar, dhe si rezultat i kësaj ka pasur 55% më pak emetime të gazrave të dëmshëm në ajër. Për tre vite kanceri ka shënuar rritje për 80% – ngjashëm dhe sëmundjet tjera të sistemit të frymëmarrjes ose qarkullimit të gjakut. Të dhënat tona flasin edhe për pasoja psikologjike, por e keqja është se shumica e qytetarëve të kërcënuar nga ky problem presin që dikush tjetër ta zgjidhë problemin për ta. Mjerisht, ne nuk e kemi në dorë çelësin e zgjidhjes së problemit. Kjo varet nga vullneti i kabinetit qeveritar dhe nga vullneti i deputetëve – sidomos atyre të zonës 6 (qofshin shqiptarë ose maqedonas).” thekson për Portalb, Xhaferi.
Për lexuesit e PORTALB-it po sjellim edhe statistikën e vet Ministrisë për Ambientin Jetësor dhe Planifikimin Hapësinor e cila tregon se në vitin 2009 kur nuk ka punuar Jugohromi, dukshëm është zvogëluar niveli i grimcave të pluhurit në ajër, niveli i dioksidit të karbonit dhe ai i dioksidit të azotit. Më poshtë i gjeni tabelat ndërkaq për më shumë LEXONI NË KËTË LINK.
Edhe përkundër përpjekjeve, nuk arritëm të sigurojmë prononcimin e ministrit të Ambientit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor, Nurhan Izairit, për çështjen në fjalë po sjellim për lexuesit tanë një fragment nga intervista e tij e dhënë në emisionin “10 minuta” të TV21, të datës 23.11. 2015, në të cilën ai foli për hapat që do të ndërmiren për zgjidhjen e problemit të ndotjes në qytetin e Tetovës:
“Ne jemi në komunikim të drejtpërdrejtë me organet përgjegjëse komunale të të gjitha institucioneve dhe ato janë duke hartuar planet me të cilat do të duhet të tejkalohet kjo situatë. Ato janë plane afat shkurtër, afatmesme dhe afatgjata, kështu që pritet shpejt që të gjitha institucionet të marrin vendime të tilla të cilat do të kontribuojnë në përmirësimin e kësaj situate.”
Ndërsa i pyetur për shqetësimet e qytetarëve në lidhje me ndotësin më të madh në Tetovë fabrikën metalurgjike “Jugohrom” Saso Sefolovski zëdhënës i Ministrisë së Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor tha:
“Në fund të vitit do bëhet analizë dhe ajo do të tregojë se kush dhe me sa përlind e ndotë ambientin. Unë mund t’ju them vetëm një gjë, se Jugohrom aktualisht është duke punuar me 25% të kapacitetit”. /Portalb